"Чиро вориди баҳсҳои мазҳабӣ шудаӣ?"

Бархе аз дӯстон мепурсанд: Чиро вориди баҳсҳои мазҳабӣ шудаӣ?

Ман дар посух мегӯям: Кадом баҳсҳои мазҳабӣ? Ҳар он чи то кунун буда, марбут ба ҳуқуқи башар ва ҳақиқати ҳол аст.

Сароғози достон ин буд, ки бархе аз ҳаммеҳанони мо бо шӯру шарар аз ҳиҷоби иҷборӣ дифоъ карданд. Ман на мухолифи ҳиҷобам ва на ҳаводори он. Ва ҳар он чи гуфтам, дар ҳамин росто будааст. Пӯшиши касе дигар наметавонад кӯчактарин рабте ба ман (ва ҳамчунин ба хонандаи ин сатрҳо) дошта бошад. Пӯшиш як масъалаи комилан фардист, на ҷамъӣ.  Ва боъиси таассуф аст, ки дар бораи пӯшиши бонувон дар Тоҷикистон бештар мардон изҳори назар мекунанд (ва ғолибан, изҳори назари таҳмилӣ) ва гӯшашон бидеҳкори ҳарфи касоне нест, ки қарор аст дар бораи либоси худашон тасмим бигиранд. Аз ин ҳақиқат ҳам наметавон гурехт, ки аксарияти аъзами занон дахолати мардон дар наҳваи пӯшиши онҳоро намеписанданд ва онро навъе ситам медонанд. Пас ин ситам бояд муҳор шавад.

Ба ҳаводорони иҷбору таҳмил кӯчактарин эҳтироме надорам. Ҳаминҳое, ки имрӯз аз талоши мақомҳо барои таҳмили дидгоҳҳои худ ҷеғу фарёд сар додаанд, аз ҷумлаи афроде ҳастанд, ки аз таҳмили ҳиҷоб бар занон дифоъ мекунанд. Таҳмил, дар ҳар шаклу сурате ҳаром аст. Ҳатто ҳиҷоби таҳмилӣ ҳаром аст, агар он бону хостори доштани ҳиҷоб набошад. Таҳмилу иҷбор дар ҳар коре ҳаром аст, магар ин ки тараф ба дарки дурустии анҷоми он кор мустақиллан расида бошад.

Кашфи ҳиҷоб ҳам ба ҳамин андоза зишту ҳаром аст. Агар бонуе хоҳони доштани ҳиҷоб бошад, кашфи иҷбории он мутмаиннан ҷурм ва гуноҳ аст...

Хулоса, ин баҳс ба ҳитаи баҳсҳои мазҳабӣ кашида шуд, аммо касоне, ки барои дигарон таъйини таклиф мекарданд, тарафи муқобили мо буданд. Ва он чи мо мегуфтем, сирфан марбут ба риъояти ҳуқуқи башар буд.

Баҳсҳо чунон доман густард, ки шомили ҳоли вазъияти феълӣ дар кишварҳои исломӣ, бавежа Ҷумҳурии Исломии Эрон шуд. Бархе аз мубоҳисонам беибо дурӯғ гуфтанд, ки иқтисоди Ҷумҳурии Исломии Эрон бамаротиб муваффақтар аз иқтисоди Эрони Паҳлавӣ будааст. Ин дурӯғҳо боъиси гусастагии риштаи дӯстӣ миёни мову онҳо шуд. Дурӯғ ъумре надорад ва ин яке билофосила ба поёни ъумраш расида буд.

Омори Бонки Ҷаҳонӣ ва Бонки Марказии Ҷумҳурии Исломии Эрон собит кардаанд, ки аз 37 сол пеш бад-ин сӯ, яъне аз замони барқарории Ҷумҳурии Исломӣ то кунун, Эрон рӯи шукуфоии иқтисодиро надидааст, чи бирасад ба расидан ба оҳанги рушди иқтисодии Эрони Паҳлавӣ.  Эрони исломӣ дучори таҳримҳои миёншикани байнулмилалӣ ҳам будааст, ки боз ҳам ҳокӣ аз сӯимудирият (мудирияти бад)-и масъулони режими исломии Эрон аст.

Ин баҳс ҷилавтар рафт ва вориди ҳитаи эъдомҳо шуд. Ҳамонҳое, ки дар сӯги кушта шудани шиъаҳо дар Ъарабистон нишаста буданд, аз эъдоми сунниҳо дар Эрон хушҳол буданд. Ва ҳамонҳое, ки марги шиъаҳо дар Ъарабистонро ҷашн гирифтанд, аз эъдоми сунниҳо дар Эрон сӯгвор буданд. Ҳамонҳое, ки аз эҳтимоли бозгашти ҳукми эъдом ба қонунҳои Туркия ҳимоят мекарданд, аз эҳтимоли иҷрои ҳукми эъдом дар Тоҷикистон гилоя доштанд...

Як навъ риёву дурӯӣ дар ин хостаҳову нахостаҳо нуҳуфтааст. Вагарна кӯдак ҳам мефаҳмад, ки он чи бар худ намеписандӣ, бар дигарон ҳам написанд... Ва дубора афроди мутаъассиби мазҳабие вориди баҳс шуданду гуфтмонро ба самти дину мазҳаб кашиданд.

Агар ба Худо имон доред, бовар дошта бошед, ки танҳо Худост, ки он ъумри додаашро мегирад. Агар тарафдори ҳиҷобед, худатон онро бар сару тан кунед ва коре ба дигарон надошта бошед. Агар зан нестед, гӯшбазанги назари занон бошед ва ҳеч навъ пӯшишро бар занон таҳмил накунед, ки гуноҳ аст. Агар Ҷумҳурии Исломии Эронро намунаи шукуфоии иқтисодӣ медонед, далел оваред...

Фақат умедворам, ки ҳамаи ин баҳсу бигӯ-магӯ ба саранҷоме матлуб бирасад ва ҳамагон (пештар ҳам гуфта будам) даст ба кору дил ба ёри худашон бошанд.