Як моҳ аз ъазимати мурғи дилам гузашт...

Як моҳ аз ъазимати мурғи дилам гузашт,
Теғе ба ъарзи пайкари нимбисмилам гузашт.

Як моҳ гӯши ман ба таманнои савти ӯ
Ҳай сут* мекашад, ки нагӯ соқилам** гузашт.

Як моҳ аз чакидани хуни дили фигор,
Як моҳ аз муҳорибаи Мавсилам*** гузашт.

Як моҳ моҳи ман таҳи чоҳе ниҳон шуда,
Торику сомитам, шамъи маҳфилам гузашт.

Дарё сиришки ман ба вуфур**** ошамидаву
Ашкам хутути муртафеъи соҳилам гузашт.

Рӯҳаш париду нур париду бухор шуд,
Як моҳи талху шӯру шару қотилам гузашт.

Шӯрам, сиришта аз намаки фурқати ъазиз,
Кӯрам, маҳаки дарки ҳақ(қ)у ботилам гузашт.

Рӯзи висол аз таби ин ғусса гӯямаш,
Аз ин ки чун ъумри дили ғофилам гузашт.

4-уми хурдоди 1396
25.05.17

__________________
*Сут - ҳуштак
**Соқил صاقل – равшангар
***Мавсил – шаҳре дар Ъироқ, ки ин рӯзҳо шоҳиди задухурдҳои хунбор аст
****Ба вуфур – ба фаровонӣ, бисёр

یک ماه از عزیمت مرغ دلم گذشت
تیغی به عرض پیکر نیم‌بسملم گذشت

یک ماه گوش من به تمنای صوت او
هی سوت می‌کشد که نگو صاقلم* گذشت

یک ماه از چکیدن خون دل فگار
یک ماه از محاربۀ موصلم گذشت

یک ماه، ماه من ته چاهی نهان شده
تاریک و صامتم، شمع محفلم گذشت

دریا سرشک من به‌وفور آشمیده و
اشکم خطوط مرتفِع ساحلم گذشت

روحش پرید و نور پرید و بخار شد
یک ماه تلخ و شور و شر و قاتلم گذشت

شورم، سرشته از نمک فرقت عزیز
کورم، محک درک حق و باطلم گذشت

روز وصال، از تب این غصه گویمش
از این که چون عمر دل غافلم گذشت

۴ خرداد ۱۳۹۶

_________________

*صاقل - روشنگر

Нигоҳи як таҳлилгари ъараб ба моҷарои Тромпу Саъудӣ

Дуктур Амира Абулфутӯҳ аз таҳлилгарони торнамои MiddleEastMonitor аст ва аз манзари як ъараби мусалмон ба мавзӯъ нигоҳ кардааст. Матлаби эҳсосотист, аммо баёнгари дидгоҳи ҷамъи касире аз ъарабҳо ба мавзӯъ. Яъне бо вуҷуди тафовути дидгоҳ дар бархе аз маворид ва вуҷуди нукоти носаҳеҳ дар ҷой-ҷойи матлаб мешавад хашми як ъараби мусалмон ва нигоҳи ӯ ба ин мавзӯъро дарёфт.

Мегӯяд: 

“Душмани ислом ва фарди мутанаффир аз мусалмонон аз зодбуми ҳазрати Муҳаммад (с), паёмбари ислом ва сарзамине, ки макони ҳарамайни шарифайн аст, боздид кард, то ошкоро ъалайҳи ислому мусалмонон эъломи ҷанг кунад. Ӯро раисони ҷумҳур, подшоҳон ва амирони кишварҳои мусалмон ҳамроҳӣ карданд, ки ӯ аз ақсо-нуқоти ҷаҳон ба монанди дому аҳшом (чорпо) гирди ҳам оварда буд. Марде, ки дар баробари раъйдиҳандагонаш пеш аз интихобот бо ишора ба Ъарабистони Саъудӣ қавл дода буд, ки он говро то замоне бидӯшад, ки шираш бихушкад ва сипас онро бикушад, меҳмони ин кишвар шуд. Ин раисиҷумҳури омрикоӣ, Дунолд Тромп, ки ба мардуми кишвараш қавл дода буд исломро аз сафҳаи замин бизудояд ва вуруди мусалмонон аз чанд кишвари ҷаҳон, аз ҷумла Ъарабистони Саъудӣ ба Омрикоро мамнӯъ кунад, ба Ъарабистони Саъудӣ сафар кард, дар ҳоле ки ин кишвар, бино ба Қонуни Ъадолат Ъалайҳи Ҳомиёни Терурисм (JASTA), ки Кунгреи Омрико барои ҳамин кишвар тасвиб карда, таҳти таҳрим аст. Сарфи назар аз ҳамаи инҳо, аз вуруди ӯ (Тромп) ба кишвар ба таври бесобиқа ва пурзарқу барқ истиқбол карданд!

Тамомии ин моҷаро музҳик буд ё бештар ба як кумедии сиёҳ мемонд; замоне ки Дунолд Тромп, раисиҷумҳури Омрико, бар курсии раёсати иҷлоси Шӯрои Ҳамкории Халиҷи Форс ва нишасти сарони кишварҳои мусалмон нишаст. Гӯё ӯ ба ъунвони Амир-ал-муъминин ба хилофати милали мусалмон расида буд. Ӯ ба касоне, ки дар баробараш нишаста буданд, дастури мубориза бо даҳшатафканӣ (терурисм) ва рондани он аз кишварҳояшонро дод. Ӯ гуфт, ки Омрико ба намояндагӣ аз онҳо нахоҳад ҷангид ва ба онҳо “чароғи сабз” дод, ки ъалайҳи уммати худашон биҷанганд. Ӯ “Ҳамос”-ро як созмони даҳшатафкан (терурист) хонд ва ҳеч як аз ҳозирон ҷуръати мухолифат бо ин дидгоҳро надошт. Зеро бо Амир-ал-муъминин наметавон мухолифат кард.

Тромп ҳамчунин гушоиши Маркази Ҷаҳонии Мубориза бо Идеулужии Ифротӣ (GCCEI) дар Ъарабистони Саъудиро эълом кард. Ъарабистони Саъудӣ ва Иёлоти Муттаҳидаи Омрико дар раъси ин марказ хоҳанд буд. Мусалламан, ҳамаи мо медонем, ки чи чизе аз дидгоҳи Иёлоти Муттаҳида “идеулужии ифротӣ” ба шумор меояд. Аз ин рӯ, метавон гуфт, ки ӯ дар сарзамини ислом ъалайҳи ислом эъломи ҷанг кард! Ҳукумати саховатманди Ъарабистони Саъудӣ барои ҳифзи тоҷу тахти худ ба ӯ 460 милёрд дулор пардохт; бо ин тасаввур, ки хатари Эрон онро таҳдид мекунад. Эрон матарсак (хӯсаи полиз, “пугало”)-ест, ки Омрико барои Ъарабистон сохтааст, то аз он баҳракашӣ кунад ва дороиҳояшро ба яғмо бибарад. Дар гузашта ҳам ҳамин корро бо Ъироқи Саддом Ҳусейн карда буд, то замоне ки муваффақ ба ишғоли Ъироқ шуд ва онро ба Эрон, душмани торихиаш, таҳвил дод.

Вале Ъарабистони Саъудӣ аз рӯйдодҳои ахир ва гузаштаи торих дарсе намегирад ва то кунун нишон додааст, ки аз аблаҳтарин раҳбарони ҷаҳон дар тӯли торих аст. Ҳамон гуна ки интизор мерафт, Тромп ибтикори Малик Ъабдуллоҳ (подшоҳи пешини Ъарабистон) барои буҳрони Фаластинро написандид ва ҳеч ишорае ҳам ба роҳи ҳалли “дукишварӣ” ё ҳеч роҳкори дигаре дар буҳрони Фаластин ё ба қавли худаш, “муъомилаи қарн” накард. Ӯ фақат ёдовар шуд, ки барои дидор бо Нетонёҳу ба Байтулмуқаддас сафар хоҳад кард; яъне масъалаи Фаластин ҳатто дар дастури кори ӯ набудааст.

Баростӣ, ин нишаст кунфронси нангу шармандагӣ буд. Рӯзи эъломи марги ъарабҳо буд, чун онҳо дигар рӯи нақша ҳузур надоранд. Онҳо расман ба зери чатри Омрико рафтаанд ва мо барояшон изҳори ҳамдардӣ намекунем. Зеро онҳо ин хиффату хориро, ки кӯбандагони динашон бар онҳо таҳмил кардаанд, пазируфтанд. Ин сарафкандагиро пазируфтаанд, то тоҷу тахти худро ҳифз кунанд. Нафрин бар тоҷу тахте, ки мақому манзалат ва каромати ъарабҳоро аз даст дода бошад ва лаънат бар ононе, ки дину сарваташонро ба касоне бохтаанд, ки ъалайҳи адёни онҳо меҷанганд; дар ҳоле ки милали мусалмон дар гуруснагӣ ба сар мебаранд.

Дар ҳоле, ки Ъарабистони Саъудӣ ва фармонравоёни ъарабу мусалмон аз вуруди Халифи ҷаҳони ислом ба сарзаминашон таҷлил ва ба ӯ изҳори фармонбурдорию вафодорӣ мекунанд, мақомҳои Омрико дар ҳоли баррасии эъломи ҷурм ъалайҳи Дунолд Тромп ҳастанд. Дар паи расвоии марбут ба равобити ӯ бо русҳо ва ифшои асрори Омрико ба онҳо чунин эҳтимоле матраҳ аст. Ин таноқуз баёнгари тафовут миёни мо ва онҳост; тафовут миёни ҷиддияту ъазми росих, арзишҳо ва усул аз як тараф ва фиребу дурӯғ ва гумроҳсозӣ аз сӯи дигар.”

(Поёни матлаби Амира Абулфутӯҳ, MiddleEastMonitor)

Модар, модаро, дилам туро мехоҳад...

(ба гӯиши ъазизтарин офаридаи Худо)

Модар, модаро, дилам туро мехоҳад,
Аз дурии ту ҷуну танам мекоҳад.
Ду чишми тарам чишми туро кам дорад,
Дунё ҳама аз ғами ту мотам дорад.

Модар, модаро, мани ғарибат ҳайрун,
Хокам ба сару сари харобам сарсун.
Бечора шудам, хор шудам, зор шудам,
Аз боқии ъумри дода безор шудам.

Модар, модаро, туро куҷо ман ёбам?
Бо ман модарӣ кун, ки ъаҷаб нотобам.
Ун дасти дуъои ту куҷо мерӯяд?
Дигар чи касеям "бачаҷун" мегӯяд?

Модар, модаро, марги ту поюнам буд,
Вайрунам карду сӯзиши ҷунам буд.
Як бораки дигар телефунат бардор,
То боз шавам "Шафқатак"-и модардор...
02/05/17

Ту фириштаи наҷотам будӣ...

Модар, ту фириштаи наҷотам будӣ,
Пояндатарин ъишқи ҳаётам будӣ.
Марги ту асосу пояам ларзонад,
Онгуна ки мояи саботам будӣ.

Модар, ту маро канори худ парвардӣ,
Вобаставу сарсупурдаи худ кардӣ.
Ҳоло, ки ба ҷамъи малакутӣ рафтӣ,
Доруи манию ҷовидона дардӣ.

Модар, ту ниҳояти муҳаббат будӣ,
Маънои каромату шаҳомат будӣ.
Дар ростаи тамоми виҷдони башар,
Тимсолу таборузи садоқат будӣ.

Модар, ту таронаи шаби охари ман,
Хоки сияҳи такида сартосари ман.
Торику сияҳрӯзу хамӯшам бе ту,
Эй қофиласолори ману бовари ман.

Модар, ту агар каломи ман мехонӣ,
Ашки ситами рафтани худ медонӣ.
Бе ту ба таҳи чоҳ расидам, ҳайҳот,
Аз сабри ҷафо шавам Аюби сонӣ.
ДР
16.05.17

Буҳрони равшанфикрӣ дар Тоҷикистон

Дар пайи баҳсҳои пурсарусадои чанд рӯзи ахир, ба назари ман, чанд нукта барҷаста шуд:

1.       Афроде, ки худро равшанфикр медонанд, аммо ъамалан кунишгар (“активист”)-и мазҳабӣ ҳастанд, ҳанӯз тавоноии дарк ва ташхиси масоили воқеъӣ ва мубрамро надоранд. Масоили калонро намебинанд ва дар банди масоили ҷузъӣ ва сатҳие ҳастанд, ки арзише барои пешбурди ҷомеъа надорад. Бар сари як ъакс, ки кажандешона онро ҳамл бар тавҳин ба бовари худ кардаанд, ҳозиранд корзорҳои густарда роҳ биандозанд, соъатҳову рӯзҳову шабҳо баҳс кунанд ва ҳеч ҳосиле аз он набинанд, аммо аз канори масоили калон хомӯшу бепарво мегузаранд. Масалан, дар бораи таҳаввулоти ахир дар Ховари Миёна, ки паёмадҳои он мустақиман ба Тоҷикистон ҳам марбут хоҳад шуд, шоҳиди чунин баҳсҳое нестем. Ва талоше, ки барои тарҳи ин мавзӯъ сурат мегирад, дар ҳангомаи чандинрӯзаи номарбуте лавс мешаваду нодида мемонад. Таваҷҷуҳ дошта бошед, ки фақат ва фақат афроди муддаъии равшанфикрӣ аз Тоҷикистон чунин вокунише ба он ъаксу хабар нишон додаанду бас. Зеро аз тавони ташхиси масоили ъумдаву мубрам бебаҳра ҳастанд ва сирфан саргарми баҳсҳои беҳуда бар сари мавзӯъҳои сатҳии бенатиҷа ҳастанд.  

2.       Ин афрод аз ҷуръати бисёр андаке бархурдоранд. Маъмулан суроғи мавзӯъеро, ки метавонад барояшон дардисар дошта бошад, намегиранд. Марҷаъи мушаххасеро барои ҳалли мавзӯъи мубрам, ки худашонро озор медиҳад, мавриди хитоб қарор намедиҳанд. Маҳкум ба бечоранолӣ ҳастанд. Бо он ҳама ҳамҳама ва тазоҳуре, ки ба диндорию ислом доранд, вақте ки эҳтимоли баста шудани Ҳизби Наҳзати Исломӣ ва гушуда шудани дари нифоқ тарҳ шуд, садои ҳеч як аз онҳоро нашунидем. Ҳеч кадом бо интишори номаи саргушода ё дастаҷамъие хоҳони даст нигаҳ доштан аз ин ғалати ошкор нашуданд. Дар мавриди маҳдудиятҳои ҳуқуқибашарӣ ва динӣ ҳам, ки эъмол шуда ва боъиси рушду густариши тундравӣ дар ҷомеъа мешавад, иқдоме анҷом намедиҳанд. Сирфан ба гилаву шикоятҳои пароканда ва мазлумнамоӣ иктифо мекунанд. Аммо дар ҳамла ба афроди ҷудогонаву танҳо ва дигарандеше, ки аз қудрати қаҳрия бархурдор нестанд, устухон надоранд. Ъофиятталаб ҳастанд ва ҳатто барои даст ёфтан ба аҳдофи худ ҷуръати анҷоми кореро надоранд.

3.       Бештари афроди муддаъии равшанфикрӣ аз Тоҷикистон тамоюли шигарфе ба истибдоди раъй  доранд ва таваққуъъашон ин аст, ки ҳама чун дар корхонаҳои ҷӯҷакашӣ (“инкубатор”) шабеҳи онҳо бошанд. Мизони раводорӣ (таҳаммулу тасомуҳ)-шон ғолибан сифр аст ва таҳаммули дидану шунидани назари на танҳо мухолиф, балки мутафовитро надоранд. Пешдоварӣ аз ъодатҳои ъумдаи эшон аст. Маъмулан чизеро ғалат мефаҳманд ва бар пояи дарки ғалати худ шӯру ғавғое бапо мекунанд, ниҳоятан ғалати худро мефаҳманд, аммо ба гардан намегиранд, ки ин ҳам аз нишонаҳои таъассуб ва дурӣ аз мавозини ҷавомеъи раводор аст. Ин вежагӣ, мусалламан, ба низоми ҳоким дар Тоҷикистон бармегардад, ки банохудогоҳ зеҳни бисёреро мустаъид ба истибдод мекунад. Аммо аз равшанфикрон интизор ин аст, ки аз чорчӯбҳои марсум фаротар бираванд ва худро бо мавозини ҷавомеъи инсонии пешрафта вифқ диҳанд. Ин лозимаи пешрафт аст. Кофист ин ҳақиқатро дарёбанд, ки ҳеч ду инсоне комилан мисли ҳам намеандешанд.

4.       Ин баҳсҳо ба таври барҷаставу бориз ошкор кард, ки дуруст ба монанди Тоҷикистони даҳаи 1990 тамоюлоти сиёсию ъақидатӣ ҳамчунон бо таъаллуқоти маҳаллӣ ҳамроҳ аст. Яъне хутути мувозӣ («параллель») миёни гароишҳои ъақидатӣ ва маҳалро бавузӯҳ мешавад дар баҳсҳо дунбол кард. Ҳанӯз ба дарки ин ҳақиқат нарасидаанд, ки миллатро равшанфикронаш месозанд ва бо чунин равшанфикрони маҳалгаро ҳамин миллати нимбисмил ҳам аз ҳам хоҳад пошиду нобуд хоҳад шуд.

Мавориди хурду рези дигаре ҳам мушоҳида шуд, ки барои ихтисори матлаб аз қалам меуфтад. Аммо ин чанд нуктаи ёдшуда аз мавориди муҳим буд.