Friday, October 29, 2010

What's Going On?

Бино ба далоиле, ки намедонему ҳадс мезанем, "Нигоҳ" инак ду ҳафта аст, ки чоп намешавад.

Tuesday, October 19, 2010

Violating Nation's Pride

Обрӯи миллатро набозед!

(вижаи "Ногуфтаҳо"-и Нигоҳ)

Танҳо мояи ифтихори мо – тоҷикони бурунмарзӣ аз авзоъи кунунии кишварамон вазъияти озодии нисбии расонаҳо буд. То суҳбат аз озодии сухану матбуъот мешуд, сари мо, тоҷикон, дар маҳфилҳои байнулмилалӣ бо ҳузури ҳампешагонамон аз дигар кишварҳои Осиёи Миёна худ ба худ болотар мерафт. Чун бар пояи тақрибан ҳамаи баррасиҳое, ки чанде пеш дар заминаи озодии матбуъот дар минтақаи Осиёи Марказӣ анҷом шуд, Тоҷикистон дар садри ҷадвал қарор дошт ва ба бовари коршиносон, матбуъоти ҳеч кишвари дигаре дар минтақа аз он ҳадди озодӣ бархурдор набуд.

Акнун зоҳиран қарор аст ин танҳо мавриди ифтихорро ҳам давлат мусодира кунад ва матбуъотеро, ки сари кишварамонро дар арсаи байнулмилалӣ то ҳадде баланд карда буд, ба замин бизанад.

Ҳеч далеле наметавонад ин амали нобихрадонаро тавҷеҳ кунад. Ба замин задани матбуъоти озоди кишвар ҳамсони шикастани ойинаи тамомнамои Тоҷикистон аст. Пас аз он ки ойина шикаста шуд, қарор аст чеҳраатонро дар куҷо бибинеду мураттаб кунед, давлатмардон? Ва оё шармовар нахоҳад буд, агар бо чеҳраи номураттабу ойинанадида дар баробари ҷаҳониён зоҳир шавед? Он ойина мояи обрӯи сарзамини мост ва ҳеч ҳукумате ҳақ надорад онро бишканад. Озодии расонаҳоро рӯзноманигорони тоҷик дар тӯли даҳсолаҳо бо рехтани хуни дилу ҷигару гурда ва шикастани чандин дасту сару гарданашон ба даст овардаанд ва ҳаққи ҳалолашон аст. Ҳаққи ҳалоли сарзамини тоҷикон аст ва танҳо мояи ифтихори ростини мо.

Шармовар аст, ки акнун тақрибан ҳамаи созмонҳои байнулмилалии мустақар дар Душанбе табли нигаронӣ мекӯбанд, ки дастрасӣ ба торнамоҳои хориҷӣ дар Тоҷикистон маҳдуд шудааст ва бисёре аз нашрияҳо ба баҳонаҳое имкони нашр надоранд ва сарнавишти шуморе аз нашрияҳо ҳам бар сардари додгоҳҳо овезон мондааст. Нанговар аст, ки маҳди озодиҳои демукротики Осиёи Миёна дар поёни даҳаи 1980 мелодӣ имрӯза дубора бо ин масъалаҳои як ҷомеъаи ибтидоӣ дасту панҷа нарм кунад. Мо солҳо пеш ин рӯзҳоро пушти сар гузоштаем ва акнун бояд дарс гирифта бошем, ки бастани матбуъоти озод танҳо як натиҷа дорад: ҷамъ шудани буғз дар даруни ҷомеъа пеш аз таркидани он. Ин як қонуни одии физикӣ аст, ки ҳатман давлатмардони мо ҳам аз он огоҳӣ доранд. Як зарфи бузурги пур аз обро тасаввур кунед, ки сахт меҷӯшад, аммо ҳеч сӯрохе надорад, ки бухорашро раҳо кунад. Натиҷаи ин рухдоди физикӣ чи чизе ба ҷуз инфиҷор метавонад бошад? Бастани матбуъоти озод дуруст ҳамсони бастани сӯрохи ҳамон зарфи бузург аст, ки бухор, яъне буғзи ҷомеъаро аз роҳе маъқул раҳо мекунад. Танҳо бадхоҳони миллату сарзамини мо метавонанд хостори такрори мусибате бошанд, ки дар натиҷаи баста мондани сӯрохи он зарфи бузург барои солиёни сол дар авоили даҳаи 1990 рух дод.

Гузашта аз ин, бастани матбуъоти озод ҳеч дардеро даво намекунад. Чи матбуъоти Тоҷикистон бигӯяд, чи нагӯяд, авзоъ ҳамин аст, ки мебинем. Давлат маҷбур аст ба андешидан тан дардиҳад. Ҳукуматҳои мустабид аз истеъдоди андешидан маҳруманд ва фикр мекунанд бо қатлу қамъу задухурду задубурд мешавад мушкилотро ҳал кард ва дер поид. Лутфан як мавриди онро намуна оваред, то бибинем, ки чунин ҳукумати мустабидде пойдор монда бошад. Танҳо ҳукуматҳое мондагоранд, ки аз эътимод ба нафс бархурдор бошанд ва чун инсоне рашиду фарҳехта аз интиқод натарсанд ва аз ҷанбаи созандаи интиқодҳо баҳра бигиранд.

Муҳимтарин вазифаи давлат дифоъ аз мардуми сарзаминаш аст. Бо бастани матбуъоти озод давлат ба хиёли дифоъ аз худаш аст, ки албатта, дар ҷаҳони садаи 21 он ҳам муяссар нест. Акнун иттилоъот ба суръати барқу бод ба дуртарину бастатарин ҷомеъаҳои ҷаҳон ҳам роҳ меёбад ва садҳо абзори тоза барои анҷоми ин кор ихтироъ шудааст. Афзун бар ин, ҳамон гуна ки таъкид шуд, набуди матбуъоти озод муҳкамтарин зарбаро нахуст бар баданаи худи ҳукумат мезанад ва буғзу эътирозоти фурӯхуфтаи мардум оҳиста-оҳиста онро ба нобудӣ мекашонад. Пас оё маҳдуд кардани матбуъоти озод навъе худкушӣ тавассути ҳукумат нест? Мусалламан, ки ҳаст.

Дар ҳоле ки ин сатрҳоро менавиштам, дар матбуъоти Молезӣ (Малайзия) чашмам ба гузорише бархурд, мабнӣ бар як донишҷӯи тоҷик бо номи Азиз, ки гирифтору овора мондааст ва шадидан ба кумак ниёз дорад. Азиз рӯзи душанбеи гузашта (18.10.2010) ба хабаргузориҳо гуфтааст, ки гузарнома ё шиносномаи хориҷиашро коллеҷи Рима дар шаҳри Куоло Ломпур аз ӯ гирифта ва пас надодааст. Дар натиҷа Азизро аз хобгоҳаш берун кардаанд ва ин тоҷик дар хиёбонҳои Молезӣ овора аст. Азиз гуфтааст, ки Тоҷикистон дар Молезӣ сафорат надорад ва ӯ намедонад чи гуна аз мақомоти кишвараш мадад бихоҳад. Агар ҳукумати Тоҷикистон ба фикри дифоъ аз шаҳрвандонаш мебуд, Азизи мо имрӯз дар Молезӣ медонист, ки додашро ба кӣ бигӯяд ва дар хиёбонҳои Куоло Ломпур саргардон намешуд.

Обрӯи Тоҷикистон аз роҳи дифоъ аз матбуъоти озод ва азизҳои овораи тоҷик дар саросари ҷаҳон ба даст меояд, на аз роҳи талош барои ҳифзи курсиҳое, ки зери бори куҳулат ба марзи шикастан расидаанд.

Tuesday, October 05, 2010

Russians Faking History

Русҳо торих метарошанд

(вижаи "Ногуфтаҳо"-и Нигоҳ)

Замоне таҳсилкардагони донишгоҳҳои Русия ифтихор мефурӯхтанд ва шояд ҳам ҳақ доштанд. Бархурдорӣ аз дониши донишварони барҷастаи Русия дар муассисаҳое чун Донишгоҳи давлатии Ломоносов насиби ҳар навъи башаре намешуд. Он дониш дар ҳар гӯшаи ин кураи хокӣ мухотабу шунидору харидоре дошт, чун ҳосили пажӯҳишҳои чандсадсолаи мағзҳои мутафаккири бузургтарин кишвари ҷаҳон буд ва созгор бо тозатарин ёфтаҳои аҳли донишу пажӯҳиш дар саросари гетӣ, ҳарчанд бархе аз риштаҳои он бо андешаи расмии кишвари шӯроҳо олуда буд.

Бо фурӯпошии Шӯравӣ ва аз ҳам гусехтани шерозаҳои умур ҳатто дар густараи донишу донишпажӯҳӣ ин ифтихор дигар пучу беҳуда ҷилва мекунад. На ба хотири бутлони андешаи расмии шӯравӣ, балки ба хотири роҳи ботиле, ки бархе аз устодони он донишгоҳҳо паймудаанд. Гӯё бо фурӯпошии импротурии сурх сомона (систем)-и омӯзишӣ ва софӣ ё филтери донишмеҳвари он низ фурӯ рехтааст.

Агар на чунин буд, “донишмандон”-е чун А.Т. Фоменко ва Г. В. Носовский ҳам маҷоли буруз намеёфтанд. Ин ду пажӯҳишгар, ки таи чанд соли ахир рафҳои китобфурӯшиҳоро бо чандин ҷилд асари “торихӣ” анбоштаанд, зоҳиран ҳар ду риёзидонанд, вале аз чи бошад, ки ҳавои торихнигорӣ кардаанд ва торихро дар гирдобе аз фарзияҳои дурӯғолуд печондаанд. Дар як соли ахир аз ин ду “донишманд” се асар чоп шуда, ки базудӣ фаромӯш хоҳанд шуд.

Фарзияи модари ҳамаи фарзияҳои ин ду устоди Донишгоҳи Ломоносови Маскав ин аст, ки ҳар чи мо аз торих хондаем, бар мабнои донистаҳои мо дар садаи 17-уми мелодист ва бо донистаҳои кунунӣ созгор нест. Ба бовари онҳо, бештари навиштаҳои торихӣ дар воқеъ тафсире аз рӯйдодҳои давраи мавсум ба “Ошуфтагии бузург” ё “Великая Смута”-и Русия аст, ки садаҳои 16 ва 17-ро дарбар мегирад. Онҳо бар мабнои “назария”-и тозапардохтаи худ тамоми рӯйдодҳои муҳимми ҷаҳонро ба Русия нисбат додаанд ва ҳатто маҳалли зоиши Исои Масеҳро аз Носирия (Назарет) ба Крима (Крым) кӯч додаанд ва маҳалли хоксупории Марями муқаддасро ҳам ҳамон ҷо медонанд ва маҳалли Лавҳи Муқаддасро ҳам ва Шоҳ Артурро ҳам аз Инглистон ба Русия мунтақил кардаанд ва ӯро таҷассуме аз Исои Масеҳ ва Дмитрий Донской, аз шоҳзодагони руси садаи 14, донистаанд.

Ин ду донишпажӯҳ, ки дар воқеъ роҳзани донишанд, назарияеро зери унвони “Замоншиносии навин” ё “Новая хронология” поярезӣ кардаанд, ки ҳатто дар Донишномаи маҷозии Wikipedia ба унвони “назарияи илмии дурӯғин” ё «лженаучная теория» муъаррифӣ шудааст; назарияе, ки тавассути маҳофили илмии торихдонону бостоншиносон, забоншиносону риёзидонон, физикдонону ахтаршиносон такзиб мешавад.

Ин назария, дар воқеъ, зодаи миёнаҳои даҳаи 1990 аст; замоне ки ҳар азроҳрасидае метавонист газофагӯиҳои худро бо шуморгон (тираж)-е бештар аз 700 ҳазор нусха ҳам мунташир кунад. Пешоҳанги ин инҳирофи илмӣ Анатолий Фоменко, риёзидон ва узви Фарҳангистони улуми Русия буд, ки корҳои баъдиаш бо ҳамроҳии Глеб Носовский мунташир мешавад.

Бино ба назари ин ду риёзидони торихнигоршуда, замоннигории ҳамаи рӯйдодҳои торихӣ, ки мо медонем, ғалат будааст ва торихи мактуб (навишташуда)-и башарият кӯтоҳтар аз он аст, ки тасаввур мешавад ва аз садаи даҳуми мелодӣ ба он сӯ намеравад. Ба бовари онҳо, ҳамаи тамаддунҳои бостонӣ тасаввур ва хобу хаёли башарият аз тамаддунҳои баъдина будааст. Муаллифони ин назарияи бебунёд торихи башариятро ба наҳви худ бозсозӣ кардаанд, ки дар конуни он фарзияи мавҷудияти як импротурии ғулосо (дарбаргирандаи Урупо ва Осиё) дар садаҳои миёнӣ қарор дорад ва гӯё маркази сиёсии он импротурӣ ҳамоно хоки Русия будааст. Ба эътиқоди ин торихнашносон, додаҳои торихии маъруф аз пешинаҳои дур ношӣ аз дасткории санадҳои торихӣ будааст.

Дӯстам Умеди Ҷайҳонӣ огоҳам кард, ки А.Т. Фоменко ва Г. В. Носовский пас аз дарҳам кӯбидани додаҳои торихии Бохтарзамин ба торихи Ховарзамин ҳам даст ёзидаанд ва нахустин туъмаи онҳо “Шоҳнома”-и Ҳаким Фирдавсӣ будааст. Дар китоби нави 669-сафҳаии ин ду пажӯҳишгари нобоб достонҳои “Шоҳнома”-и мо бозтобе аз рӯйдодҳои торихии Русия дар садаҳои 12 ва 17-уми мелодӣ унвон шудааст. Мусалламан, ин иддаъо ба ҳар гӯше хандадор мерасад. Агар рӯйдодҳои мазкур дар “Шоҳнома” ин ҳама ба мо наздик буда, пас чи гуна бузургони садаҳои 12 то 17-уми мелодӣ ва ҳатто бархе аз андешаварзони Бохтарзамин аз он ёд кардаанд? Аслан Каюмарси Пешдодию говаш дар торихи Рус кӣ метавонад бошад? Ва Фаридуну се писараш? Вале оё арзиши онро дорад, ки дар вокуниш ба чарандиёту «Наша Раша»-и торихии русҳо як матлаби пажӯҳишӣ бинависем ва собит кунем, ки Фоменко ва Носовский фаротар аз зери биниашон надидаанд ва ғалат кардаанд? Мусалламан на. Ҳадаф танҳо ин буд, ки таваҷҷуҳи андешаварзони тоҷикро ба ин вайронгарии торихии бархе аз русҳо ҷалб кунем, ки албатта, фаротар аз Русия хонандае надоранд.