Sunday, June 11, 2017

Нафире бар сафире...

Тайи солҳои мутамодӣ тасаввури ман ин буд, ки порае аз ниҳодҳои давлатӣ солимтар мондааст; бавежа Вазорати хориҷа, ки намояндагони вазину муҳтарамеро ба ъунвони сафиру кордор ба кишварҳои мухталиф фиристодааст. Бисёре аз сафирони мо афроди фарҳехтае ҳастанд, ки дар фазои маҷозӣ ҳам ҳузур доранд ва мешавад аз нивиштаҳои онҳо баҳра бурду аз одоби баёну муъошират ва изҳориназари онҳо чизе омӯхт. Чун ба ҳар рӯй, ҷаҳондидагӣ бар вусъати диду тафаккур меафзояд ва мизони раводорӣ («толерантность»)-ро боло мебарад. Мебинанд, ки дар кишварҳои дигар зиндагӣ, шахсият, ҳувият ва шарафи инсонӣ чи ҷойгоҳу арзише дорад ва озодиҳои фардию иҷтимоъӣ ба чи шакл таборуз пайдо мекунад. То ҳамин соъоте пеш ба ин хиёл будам, ки сафирони Тоҷикистон ҳамагӣ инсонҳои фарҳехтае ҳастанд, ки баҳаққ аз миллати мо дар хориҷ намояндагӣ мекунанд. То расидам ба сахраи дидгоҳи кремлинзадаи касе, ки баъдан маълум шуд яке аз сафирони Тоҷикистон аст. Мегӯяд:
“Тамоми рузноманигорони дунё аз хадафхо, манфиатхо ва мавкеи шахсе, ин ё он гурух, хизб, созмон ё давлате пуштибони мекунанд ва барои ин корашон хак мегиранд. Ин чиз кайхо исбот шудааст ва аксиомаест, ки эхтиеч ба хич гуна бахсе надорад. Аммо то кучо хакикат ё вокеиятро мегуяд, масъалаи дигар аст.”

Агар ин ҷумлаҳоро яке аз ъавоми Шӯравии даҳаҳои 1940-50 мегуфт, шояд мешуд нодида гирифт. Чун дар тасаввури мардумони он даврони як низоми истибдодӣ ҳамаи рӯзноманигорон афроди худфурӯхта буданд. Ва дар воқеъ, рӯзноманигорӣ дар он замону макон чизе ҷуз ҳикояти дастурҳои раҳбарӣ набуд. Аммо фикр намекунам дар садаи 21 ҳеч инсоне, ки сараш ба танаш меарзад, чунин пиндошти ғарибе ба сараш роҳ ёбад, ки “тамоми рӯзноманигорони дунё” зархариданд. Шояд он фарди мавриди назар бо таваҷҷуҳ ба сарсупурдагии худ ба фармон аз боло ва хоҷадор будани худ (яъне зархарид будани худ) чунин тасаввуре дошта бошад. Аммо сафир?!
Яъне магар мешавад, ки он сафири муҳтарам бо вуҷуди солҳо зиндагӣ дар берун аз ҳубоб дар тӯли солҳои ъумри пурбораш бо ҳақиқати ҳирфаи рӯзноманигорӣ ошно нашуда бошад ва дарнаёфта бошад, ки рисолати як рӯзноманигори ростин чизе ҷуз баёни ҳақиқату воқеъият нест? Ин ки дар сарзамини сиёсии он сафири муҳтарам расонаҳоро хафа кардаанд, магар далели ин ҳақиқат нест, ки рӯзноманигорон фазои бозтаре мехоҳанд ва “оқо-болоисар” намехоҳанд? Ҳамин ки он сафир аз рӯзноманигор то бад-ин андоза нафрат дорад, оё далели он нест, ки рӯзноманигороне адабашро додаанд? Агар рӯзноманигорони Тоҷикистон ҳамагӣ ризқашонро аз хайри сиёсатмадорони дунсифат медиданд, магар ниёзе ба тақаллои онҳо барои дастрасӣ ба озодии баёну сухан буд? Мисли шуморе аз “рӯзноманигорон”-и дарборӣ хайру садақа ҷамъоварӣ мекарданду қалам мефарсуданд. Аммо табъан, ҳатто дар Тоҷикистон рӯзноманигорони ҳирфаӣ ва вазифашиносе ҳастанд, ки бар садақаву дарюзаи сиёсатмадорони дунсифат туф кардаанд ва бо вуҷуди сахтиҳо, мекӯшанд ба ҳирфаи худ, ки чизе ҷуз воқеъанигорӣ нест, вафодор бимонанд.

Дареғи ному кори сафорат, ки бад-ин гуна ҳадар бираваду мояи шармсорӣ шавад!

Барои ҳампешагони ъазизи сарзаминам дар пайкор бо сиёсатбозони дунсифат ва дунандешони сиёсӣ тавфиқ мехоҳам. Бо орзуи раҳоии Тоҷикистон аз тафаккуроти кремлинзада. Зинда бод Тоҷикистон!

No comments: