Зинда бод шаҳри ман!
(вижаи хафтаномаи Нигох)
Бӯи хоки ин шаҳрро ҳеч шаҳри дигаре надорад. Ранги дарахтони ин шаҳр чашмнавозтар аст ва садои оби ҷӯйборонаш хушояндтар. Ин шаҳр қасидаи ишқест, ки Худованд ба ҳангоми офаридани мо ба гӯши азал сурудааст ва хоки моро бо меҳр ба ин шаҳр сириштааст.
Сахт дилтанги Душанбе будам ва пас аз ҳудуди се сол дубора ба дидораш расидам. Ҳоло ки азми бозгашт ба Ғарбро дорам, таъми гас (нофорам)-и ғурбат дубора ба комам бармегардад ва медонам, ки рӯзҳои нахусти дурӣ аз зодбум бар ман сахт хоҳад гузашт.
Албатта, Душанбе хеле дигаргун шуда ва дигар он шаҳре нест, ки замоне бо исёни қалбҳои ҷавони мо месохт ва маркази худро бакуллӣ дар ихтиёри шӯри ҷавононаи мо гузошта буд; зери соябони рестурони “Сириус”-аш потуқ (нишастгоҳ)-и мо буд, дар Хонаи синемои он ба мо дарси худшиносӣ медоданд, дар Иттиҳодияи синемогарони он ба таври муназзам бо чеҳраҳои барҷастаи адабу ҳунар ба гуфтугӯ менишастем... Дигар аз ҳеч кадом хабаре нест ва ҳама танҳо дар хотироти мост, ки зиндаанд. Акнун Душанбе барои насли ҷавонтари худ хотира меофаринад; бо сурату сирате дигар.
Перояи нави пойтахт марказро то ҳадди зиёде дигаргун карда: бар рӯи сохтмонҳо ҷомаҳои шишаии тоза кашидаанд ё ба ҷои он сохтмонҳои тоза сохтаанд, ки сад дареғ, ҷавҳари асолаташон пайдо нест ва ғолибан аз зеҳнҳои муқаллид (тақлидкор) берун таровидаанд. Ҳарчанд дар мавориде андак метавон тарҳҳоеро ҳам дид, ки намоёнгари умқи диди меъмори он ҳастанд.
Аммо тағйирот дар сатҳи шаҳр сатҳист ва ба умқ нарасидааст. Чанд сохтмони тозаро мебинем, вале зербино ҳамон аст, ки буд. Дар байни роҳҳо чоҳҳое даҳон гушудаанд, ки заҳмати убур аз онҳо ба ҳафт хони Рустам мемонад. Набуди хутути роҳ, ки ҳадду марзи борикаҳо ё наворҳоро мушаххас кунад, сафар дар ин ҷоддаҳоро хатарноктар ва саҳмгинтар ҷилва медиҳад. Набуди чароғи роҳнамо дар чаҳорроҳҳо қазияро ҷиддитар мекунад. Ва дар он ҷо ҳам ки чароғ мавҷуд аст, вуҷудаш нодида гирифта мешавад ва ҳарҷу марҷи густардаи роҳҳо мусофирону роҳгузарҳоро таҳти фишори асабӣ нигоҳ медорад. Номи Худо пайваста бар сари забонҳои ронандагону сарнишинон ҷорист, то раҳмат бифармояду онҳоро басаломат то ба мақсаду манзилашон бирасонад.
Зоҳиран шароити зиндагии мардум беҳбуд ёфтааст: антенҳои моҳвораии фаровоне аз дару девору боми хонаҳо сар кашидаанд ва мошинҳои гаронқимати хориҷии бештаре дар хиёбонҳо ба чапу рост мешитобанд (ҳарчанд акнун ҳамаи мошинҳо барои кишвари мо хориҷӣ ба шумор меоянд). Аз соҳибони антенҳову мошинҳо мепурсам, ки чи гуна ба беҳбуди вазъи зиндагишон даст ёфтаанд. Рӯ ба самти Русия меоваранду дуруде мефиристанд, ки бозори кори он асбоби маъишаташонро муҳайё кардааст. Пас беҳбуди рӯзгор барои бисёре танҳо бар асари пазируфтани заҳмату хории муҳоҷират муяссар шудааст.
Дар базми арӯсии дӯсте аз муқаррароти тозаи мавсум ба “танзимот” огоҳ мешавам. Домод ба ҷои ин ки аз оҳангҳои маросим лаззат бибарад, машғули шумурдани теъдоди оҳангҳост, то мабодо аз шумори муқаррар фаротар биравад. Нигарон аст, ки шумори мошинҳои корвони арӯсӣ шояд бештар аз чаҳор адад бошад. “Танзим” инро ҳам мамнӯъ кардааст. “Танзим” ба ҳадде таваҷҷуҳамро ба худ ҷалб мекунад, ки мехоҳам онро бештар биомӯзам ва баъдан сари фурсат мулоҳизотамро дар бораи он дар миён бигзорам.
Дӯстони хабарнигорам аз расонаҳои мустақил мегӯянд, ки дигар қарор нест ахбори расмӣ ройгон бошад ва барои дарёфти хабар бояд ба мақомоти мавриди пурсиш маблағи андаке бипардозанд ва мунтазири анҷоми муқаррароти пардохту дарёфт бимонанд, ки боиси деркард (таъхир) дар пахши хабар хоҳад шуд. Ангушти тааҷҷуб ба даҳон ба худ меандешам, ки оё ҷои дигареро дар ҷаҳон суроғ дорем, ки чунин муқаррароти гӯшношунидро пиёда карда бошад? Ба ин мавзӯъ ҳам сари ҳавсалаву фурсат метавон баргашт.
Дубора барқ рафт. Пас ҳамчунон дар Душанбеи азиз ҳастам ва ин сатрҳоро ҳамин ҷо менависам. Барои набуди барқ дигар чӣ баҳонаҳои тоза кашф шудаанд? Оё ҳанӯз панҷ сол ҷанги дохилиро танҳо сабаби ин гирифториҳо медонанд? Ҷанги шумеро, ки аз поёнаш 12 сол гузаштааст, аммо гӯё паёмадҳои он ҳаргиз даст аз сари мо бар нахоҳад дошт. Ё ҳастанд афроде, ки мудирияти бадро далели камбуд ё набуди барқ мешуморанд?
Оре, акнун ҳастанд касоне, ки на танҳо воқеиятҳоро мебинанд, балки ҷуръати баёни он воқеиятҳоро низ дар худ пайдо кардаанд. Дубора нури умед дар чашми ҷавононе сӯ-сӯ мезанад (медурахшад), ки мепиндоранд бо шикастани қолибҳои бешумор барои худу ояндагон зиндагии беҳтареро фароҳам хоҳанд кард. Нуре заиф, аммо қобили дидан. Садое зариф, аммо қобили шунидан. Бозгашти шуълаи умедро ба ин чашмони ҷавон шодбош мегӯям.
Thursday, November 26, 2009
Friday, November 20, 2009
Bazar's Lost Tajikistan
Точикистони гумшудаи Бозор(вижаи хафтаномаи Нигох)
Чорч Орвелл, нависандаи инглисии ќарни 20 дар соли 1948 китобе навишт бо номи «1984», ки дар он тасаввури худро аз як чомеаи мустабид дар оянда баён карда буд. Вай дар хамон солхо ихтироъи чизе ба монанди Интернет ва насби дурбинхои мадорбаста дар сатхи шахрхои як кишвари истибдодиро вахшурона пешгуй карда буд. Имруза на танхо дар кишвархои мустабид, балки дар пешрафтатарин ва гуё озодтарин кишвархои чахон, аз чумла дар Бритониёи Орвелл, аз Интернет ва дурбинхои мадорбаста ба унвони абзори эъмоли контрол истифода мешавад.
Дар Точикистон аз ин даст пешгуихои вахшурона андак доштем ва маъруфтарини он шеъри «Пас аз мо»-и Бозор Сорбир аст, ки дар дахаи 1970, дар авчи чахонгирии импротурии сурх, суќуту хиффату хории он ва пешвоёни он дар ояндаи наздикро пешгуй карда буд.
Аммо касе наметавонист пешгуй кунад, ки худи Бозор Собир рузе-рузгоре ба пешвоёни импротурии сурх руи иноят хохад овард, мухолифони ононро нафрин хохад кард ва бо надомату пушаймонй аз хусумати пешини худ алайхи саромадони режими коммунистй ба ёду равони онон дуруд хохад фиристод.
Имруз, ки марди часури шеъри точик 71-сола мешавад, дубора бисёре ба ин пурсиш баргаштаанд, ки чи гуна метавон бевафоии аќидатии устодро тавчех кард. Кадом сухани у ќобили эътимодтар буд? Безории у аз истибдоди шуравй ё дилтангии у ба низоми ленинй?
Бо муруре бар суханони дирузу имрузи Бозор Собир метавон итминон хосил кард, ки хам безорй ва хам дилтангии у самимонаву ростинанд. У дар гузашта ба хамон андоза аз Ленин безор буд, ки имруз дилтанги уст. Мисли як шогирди шуху бозигуши мактаб, ки аз омузгори сахтгири худ дили хуше надорад, аммо то мактабро тарк мекунаду ба чойгохе мерасад, забон ба сипосгузорй аз омузгори сахтгираш мегушояд. Бозор Собир шогириди бозигушу дилтанги мактаби шуравист.
Солхо зиндагй дар гурбат ва ламси воќеъиятхои дурушти гурбати Гарб устодро озурдаву ошуфта кардааст. Дар воќеъ, зиндагй дар Гарб то хадди бисёр зиёде далели навишта шудани «Сармоя»-и Марксро ташреху тавчех мекунад: дар он чо аз омузишу дармони ройгон хабаре нест ва ихтилофи табаќотй бедод мекунад. Ба вижа барои як мухочир аз «чахони севвум» ин ихтилоф махсустару малмустар аст ва зиндагй чаббортар. Шояд бархурди устоди мухочир бо ин сахтихо буд, ки уро ба бандаи шокиру сипосгузори Ленин табдил кард. На дубора, балки барои нахустин бор. На ба зур, балки ихтиёран. Аммо бо чандин сол таъхир.
Аммо чаро хатто он сахтихо боис намешавад, ки Бозор Собир ба кишвари худ баргардад? Оё ба ростй устод ба ин сухан имон надорад, ки «хоки Ватан аз тахти Сулаймон бехтар?»
Бозор Собир тайи ин солхо борхо ба зодбумаш омад, аммо мондагор нашуд. Шояд омада буд, ки бимонад, аммо худро дар хонаи худ наёфт. Дигар Точикистон он кишваре набуд, ки Бозор Собир онро тарк карда буд. Сурату сирати шахраш иваз шуда буд ва огуши бози он беминнат набуд. Бозор Собир Точикистонашро гум кард ва Точикистон Бозорашро. Шояд устод худро дар ватани хеш гарибтар ёфту мухочиратро бедагдагатар. Аммо ба хар руй у тарчех дод ба мухочирати хоркунанда тан дихаду ху бигирад ва Точикистонро ба сохибони наваш бибахшад.
Бозор Собир, ки аз ростгутарину содиќтарини суханварони ахди худ аст, эхсоси барахнае дорад; хисси иштиёќи у ба андозаи хисси инзичор (безорй)-и у табиию ростин аст. Дар яке аз сухбатхои телефонй бо устод то сухан аз Точикистон ба миён овардам, гуфт, сухбаташро накун, ки намефорад. Озурдагии Бозор Собир аз мардуму зодбумаш бепирояву урён чорй буд. Дили устод танги Точикистон хаст, аммо у пазмони Точикистон худ аст. Точикистоне, ки бо хамаи дуруштихояш тудахои пуёву бедоре дошт ё дастикам умеди бедорй дошт. Точикистоне, ки дар айни тангдастй обистани шукуфой буд. Точикистоне, ки Бозорро бо тамоми бетахаммулихояш тахаммул мекард. Точикистоне, ки партави офтоби фардояш аз равзанаи кучакаш метобид. Бозор он Точикистонро гум кардааст ва дилаш барои он Точикистон танги танг аст. Шахри Бозор хатто пушти «пардаи оханин» равзанае дошт. Аммо акнун гуй деворхои ин шахр баландтар шудаанд ва садо дар миёни ин деворхо фурухуфтатар аз пеш шудааст. «Пас аз мо»-и Бозор ба вуќуъ пайваст, аммо ба бадтарин шеваи мумкин ба вуќуъ пайваст ва худи уро гурезон кард.
Шояд, агар умеду умедворй ба ќалби шоири мухочири мо баргардад, «Пас аз мо»-и вахшуронаи дигаре аз ќалами у битаровад ва Точикистони пур аз шури умеду озодии уро дубора дар зехнхои хастаи имрузиён зинда кунад.
Thursday, November 12, 2009
The Closest Far Away
Наздиктарини дур
Роёна (компютер)-и ман ҳар бор бо байте тоза аз Хоҷа Ҳофиз боз мешавад, ки дар бисёре аз маворид гӯӣ ҳукми фоли вахшуронаеро дорад. Имшаб Хоҷа ба ман гуфт:
Рӯзгорест, ки дил чеҳраи мақсуд надид,
Соқиё, он қадаҳи ойинакирдор биёр.
Гӯӣ бузургвор медонист дар сару дил чи барномае дорам ва фардо қарор аст чи кор бикунам. Гӯё медонист, ки фардо ба сӯи чеҳраи мақсуд мешитобам, ки фарсангҳо аз ҳам дури дур уфтодаем ва аз ранҷи дурии он танӯр ба ҷои дил дар сина дорам.
Ончунон он диёри азиз ба ман наздик аст, ки дуртар аз он дигар диёре нест. Ба ҳар сарзамине бебаҳонаву бетаваққуъ мераваму бармегардам, ки гӯӣ хонаи аммаи худобиёмурзам бошад. Аммо ба он диёри дури нозанин ҳамеша бо баҳона ва бо таваққуъ рафтаам; чунон ошиқе, ки ба дидори маъшуқаш меравад. Ва ҳамон ҷост, ки бештар аз ҳар ҷои дигар мувозиби рафтору гуфторам ҳастам, ки мабодо чашму гӯши азизи он диёрро биёзорам. Он сарзамин бо ҳама дӯзахиҳояш биҳишти баринест, ки модари маро дар худ гунҷондааст ва мардуми маро дар оғӯши худ парвардааст. Он сарзамин модари мост ва модар ҳамеша беҳтарину зеботарин аст.
Дӯстонам ба шӯхию бо ҷиддият ҳушдор медоданд, ки фардо ҳам одина аст ва ҳам 13-уми моҳ, ки тақоруни ин ду гӯё наҳосат дорад. Афзудам, парвозам ҳам ҳаволии соъати 13 аст. Оҳу воҳу ваҳшати дӯстонам фазоро пур кард. Аммо ман медонам, ки зарурати дидори ман бо сарзаминам ҳар навъ хурофаро ботил хоҳад кард ва маро ба хоки нози он хоҳад нишонд.
Тоҷикистонам, мебинамат.
Роёна (компютер)-и ман ҳар бор бо байте тоза аз Хоҷа Ҳофиз боз мешавад, ки дар бисёре аз маворид гӯӣ ҳукми фоли вахшуронаеро дорад. Имшаб Хоҷа ба ман гуфт:
Рӯзгорест, ки дил чеҳраи мақсуд надид,
Соқиё, он қадаҳи ойинакирдор биёр.
Гӯӣ бузургвор медонист дар сару дил чи барномае дорам ва фардо қарор аст чи кор бикунам. Гӯё медонист, ки фардо ба сӯи чеҳраи мақсуд мешитобам, ки фарсангҳо аз ҳам дури дур уфтодаем ва аз ранҷи дурии он танӯр ба ҷои дил дар сина дорам.
Ончунон он диёри азиз ба ман наздик аст, ки дуртар аз он дигар диёре нест. Ба ҳар сарзамине бебаҳонаву бетаваққуъ мераваму бармегардам, ки гӯӣ хонаи аммаи худобиёмурзам бошад. Аммо ба он диёри дури нозанин ҳамеша бо баҳона ва бо таваққуъ рафтаам; чунон ошиқе, ки ба дидори маъшуқаш меравад. Ва ҳамон ҷост, ки бештар аз ҳар ҷои дигар мувозиби рафтору гуфторам ҳастам, ки мабодо чашму гӯши азизи он диёрро биёзорам. Он сарзамин бо ҳама дӯзахиҳояш биҳишти баринест, ки модари маро дар худ гунҷондааст ва мардуми маро дар оғӯши худ парвардааст. Он сарзамин модари мост ва модар ҳамеша беҳтарину зеботарин аст.
Дӯстонам ба шӯхию бо ҷиддият ҳушдор медоданд, ки фардо ҳам одина аст ва ҳам 13-уми моҳ, ки тақоруни ин ду гӯё наҳосат дорад. Афзудам, парвозам ҳам ҳаволии соъати 13 аст. Оҳу воҳу ваҳшати дӯстонам фазоро пур кард. Аммо ман медонам, ки зарурати дидори ман бо сарзаминам ҳар навъ хурофаро ботил хоҳад кард ва маро ба хоки нози он хоҳад нишонд.
Тоҷикистонам, мебинамат.
Let's Become an Ocean!
Бас аст ҷазира будан! Кай уқёнус мешавем?
(вижаи сутуни "Ногуфтаниҳо"-и ҳафтаномаи Нигоҳ)
Дар “Ногуфтаниҳо”-и ҳафтаи гузашта аз хонаводае ҳикоят кардам, ки солҳост дар Бритониё ба сар мебаранд ва дар густариши фарҳанги тоҷикӣ дар ин кишвар ва дар паҳнаи маҷозии Интернет санги тамом гузоштаанд. Ба ҳадде дар ин замина хидмат кардаанд, ки гумон аст ҳеч сафорати Тоҷикистон дар ҳеҷ гӯша аз ҷаҳон карда бошад. Хонаводаи Ориё, тоҷикони зодаи кишваре, ки зарфи беш аз 200 соли ахир бо номи “Афғонистон” шинохта мешавад ва тайи ҳафт даҳаи ахир ҳамаи шаҳрвандони он расман “афғон” ном гирифтаанд.
Аммо хонаводаи Ориё ва ҳазорон тоҷики афғонистонии дигар номи кишвари худро бо икроҳ ба забон меоваранд ва ҳаргиз ҳам худро “афғон” муъаррифӣ намекунанд. Оқибати ҳувияти таҳмилӣ наметавонист чизе ҷуз ин бошад. Ҳарчанд бар сари мо кӯбиданд, шӯравӣ аз мо сохта нашуд. Ҳарчанд ҳамқавмони моро дар он сӯи об водоштанд, “афғон” нашуданд. Чаро? Чун “афғон” мутародиф (синоним)-и “паштун” аст ва бо таваҷҷуҳ ба ин ки аз замони ҷудоии ин пора аз хоки Хуросон аз баданаи Эрон (1747) то кунун ғолибан афғонҳо, яъне паштунҳо бар он ҳукумат кардаанд, кишвар “Афғонистон” ном гирифт. Сипас ба тақлид аз кишварҳое чун Эрону Омрико саъй карданд ҳувияти “афғонӣ”-ро ба ҳамаи шаҳрвандони ин кишвар бичаспонанд.
Аммо сардамдорони сиёсати “афғонсозӣ” ин мавриди зарифро фаромӯш карда буданд, ки миёни ҳувиятҳои “эронӣ”-ю “омрикоӣ” ва “афғонӣ” тафовути асосие ҳаст. Дуи аввал аз номи кишварҳо бармеоянд (Эрон ва Омрико), на номи қавм. Яъне мо қавме бо номи “эрон” ё “омрико” надорем. Аз ин рӯ касоне, ки дар он кишварҳо ба дунё меоянд, ба худии худ бо гирифтани пасванди нисбати “-ӣ” “эронӣ” ва “омрикоӣ” унвон мешаванд.
Аммо ин маврид дар бораи Афғонистон сидқ намекунад. “Афғон” номи кишвар нест, балки мутародифи номи қавми паштун аст. Аз ин рӯ таҳмили номи “афғон” бар ҳамаи оҳоди миллат чизе ба ҷуз фошизми қавмӣ ё шовинизм нест. Ин ба он мемонад, ки ҳукумати мо аз фардо эълом кунад, ки ҳамаи шаҳрвандони Тоҷикистон “тоҷик”-анд. Шабеҳи коре, ки давлатҳои шовинисти узбак дар тӯли солҳои шӯравӣ ва пас аз он анҷом доданд ва шумори зиёде аз тоҷикҳо ва намояндагони қавмҳои дигарро “узбак” номнавис карданд.
Аз ин рӯ тоҷикони нажодае чун хонаводаи Ориё, ки дигар ҳозир нестанд ҳувияти таҳмилиро таҳаммул кунанд, тарҷеҳ медиҳанд худро аҳли Хуросон ё Тоҷикистон муъаррифӣ кунанд. Он идда аз ғайрипаштунҳое, ки бо истилоҳи “Афғонистон” мушкиле надоранд, маъмулан худро ба унвони “афғонистонӣ” мешиносонанд. Дар натиҷа корбурди истилоҳи “афғон” ба маънои “афғонистонӣ” рӯ ба коҳиш аст ва шояд дар оянда ин гароиш ва худшиносии қавмии ғайрипаштунҳо боъиси ҳазфи банди “афғонияти мардуми Афғонистон” аз Қонуни Асосии он кишвар шавад.
Беҳзоди Ориё, ки ҳафтаи гузашта батафсил дар борааш навишта будам, мегӯяд:
“Ман хеле аз мардуми Афғонистонро мешиносам, ки ҳамагӣ ошиқи Тоҷикистон ҳастанд. Тасаввури ман аз мардуми Тоҷикистон ва худамон ин аст, ки ҳарчанд мо ду чашм ҳастем, аммо дар рӯи як чеҳра ҳастем. Мо яке ҳастем. Ҳеч фарқе миёни Тоҷикистону Афғонистону Эрон намебинам.”
Мегӯяд, борҳо дар Тоҷикистон буда ва хушнуд аст, ки дар он ҷо ҳам ҳамандешоне дорад, ки миёни худ ва ӯ тафовуте қоил нестанд. Танҳо нохушнудии ӯ масъалаи дур мондани мардуми Тоҷикистон аз хатти порсист, ки ба бовари Беҳзод, калиди дари ганҷинаи порсист ва бидуни он роҳи дарозеро дар водии порсӣ наметавон паймуд.
Ба акси Эмомалии Раҳмон дар утоқи нишемани Беҳзод дар Ландан ишора мекунаму мегӯям, ки тағйири хат ва бозгашти тоҷикон ба ҳувияти порсии ростини хеш ба иродаи ин оқо вобаста аст. Бино ба тозатарин суханрониҳои марбутаи раисиҷумҳур, ӯ чандон моил ба бозгашт ба хатти порсӣ нест. Беҳзод бо эҳтиром ба портреи раисиҷумҳур нигоҳ мекунаду мегӯяд, мутмаин аст, ки рӯзе Эмомалии Раҳмон ин хидмати бузургро барои мардуми кишвараш анҷом хоҳад дод ва роҳи донишу боландагиро ба рӯи Тоҷикистон хоҳад гушуд.
Мегӯяд, хатти порсӣ Тоҷикистонро аз гирифториҳои фаровоне наҷот хоҳад дод ва танҳо бо пайвастан ба ҳарими порсист, ки ҳувияти тоҷикӣ қавому истеҳком хоҳад ёфт. Ҷазирае кӯчак дар дили уқёнусе паҳновар дер намепояд. Пас бояд бузург шуд. Пайвастан ба хатти порсӣ ба монанди табдили як ҷазираи кӯчак ба уқёнусе паҳновар аст, ки дигар хатари нобудӣ таҳдидаш намекунад.
Ёддошт: Дар ин навиштор, ки имруз дар хафтаномаи "Нигох" мунташир шуд, вожаи "узбак" ба шакли галати "узбек" чоп шудааст. Як Дарвеш ба хафтаномаи мазбур маротиби озурдагии худ аз вукуъи ин галатро иброз мекунад.
Дар аксхо: Бехзоди Ориё ва утоки нишеманаш бо пуртреи Рахмон.
(вижаи сутуни "Ногуфтаниҳо"-и ҳафтаномаи Нигоҳ)
Дар “Ногуфтаниҳо”-и ҳафтаи гузашта аз хонаводае ҳикоят кардам, ки солҳост дар Бритониё ба сар мебаранд ва дар густариши фарҳанги тоҷикӣ дар ин кишвар ва дар паҳнаи маҷозии Интернет санги тамом гузоштаанд. Ба ҳадде дар ин замина хидмат кардаанд, ки гумон аст ҳеч сафорати Тоҷикистон дар ҳеҷ гӯша аз ҷаҳон карда бошад. Хонаводаи Ориё, тоҷикони зодаи кишваре, ки зарфи беш аз 200 соли ахир бо номи “Афғонистон” шинохта мешавад ва тайи ҳафт даҳаи ахир ҳамаи шаҳрвандони он расман “афғон” ном гирифтаанд.
Аммо хонаводаи Ориё ва ҳазорон тоҷики афғонистонии дигар номи кишвари худро бо икроҳ ба забон меоваранд ва ҳаргиз ҳам худро “афғон” муъаррифӣ намекунанд. Оқибати ҳувияти таҳмилӣ наметавонист чизе ҷуз ин бошад. Ҳарчанд бар сари мо кӯбиданд, шӯравӣ аз мо сохта нашуд. Ҳарчанд ҳамқавмони моро дар он сӯи об водоштанд, “афғон” нашуданд. Чаро? Чун “афғон” мутародиф (синоним)-и “паштун” аст ва бо таваҷҷуҳ ба ин ки аз замони ҷудоии ин пора аз хоки Хуросон аз баданаи Эрон (1747) то кунун ғолибан афғонҳо, яъне паштунҳо бар он ҳукумат кардаанд, кишвар “Афғонистон” ном гирифт. Сипас ба тақлид аз кишварҳое чун Эрону Омрико саъй карданд ҳувияти “афғонӣ”-ро ба ҳамаи шаҳрвандони ин кишвар бичаспонанд.
Аммо сардамдорони сиёсати “афғонсозӣ” ин мавриди зарифро фаромӯш карда буданд, ки миёни ҳувиятҳои “эронӣ”-ю “омрикоӣ” ва “афғонӣ” тафовути асосие ҳаст. Дуи аввал аз номи кишварҳо бармеоянд (Эрон ва Омрико), на номи қавм. Яъне мо қавме бо номи “эрон” ё “омрико” надорем. Аз ин рӯ касоне, ки дар он кишварҳо ба дунё меоянд, ба худии худ бо гирифтани пасванди нисбати “-ӣ” “эронӣ” ва “омрикоӣ” унвон мешаванд.
Аммо ин маврид дар бораи Афғонистон сидқ намекунад. “Афғон” номи кишвар нест, балки мутародифи номи қавми паштун аст. Аз ин рӯ таҳмили номи “афғон” бар ҳамаи оҳоди миллат чизе ба ҷуз фошизми қавмӣ ё шовинизм нест. Ин ба он мемонад, ки ҳукумати мо аз фардо эълом кунад, ки ҳамаи шаҳрвандони Тоҷикистон “тоҷик”-анд. Шабеҳи коре, ки давлатҳои шовинисти узбак дар тӯли солҳои шӯравӣ ва пас аз он анҷом доданд ва шумори зиёде аз тоҷикҳо ва намояндагони қавмҳои дигарро “узбак” номнавис карданд.
Аз ин рӯ тоҷикони нажодае чун хонаводаи Ориё, ки дигар ҳозир нестанд ҳувияти таҳмилиро таҳаммул кунанд, тарҷеҳ медиҳанд худро аҳли Хуросон ё Тоҷикистон муъаррифӣ кунанд. Он идда аз ғайрипаштунҳое, ки бо истилоҳи “Афғонистон” мушкиле надоранд, маъмулан худро ба унвони “афғонистонӣ” мешиносонанд. Дар натиҷа корбурди истилоҳи “афғон” ба маънои “афғонистонӣ” рӯ ба коҳиш аст ва шояд дар оянда ин гароиш ва худшиносии қавмии ғайрипаштунҳо боъиси ҳазфи банди “афғонияти мардуми Афғонистон” аз Қонуни Асосии он кишвар шавад.
Беҳзоди Ориё, ки ҳафтаи гузашта батафсил дар борааш навишта будам, мегӯяд:
“Ман хеле аз мардуми Афғонистонро мешиносам, ки ҳамагӣ ошиқи Тоҷикистон ҳастанд. Тасаввури ман аз мардуми Тоҷикистон ва худамон ин аст, ки ҳарчанд мо ду чашм ҳастем, аммо дар рӯи як чеҳра ҳастем. Мо яке ҳастем. Ҳеч фарқе миёни Тоҷикистону Афғонистону Эрон намебинам.”
Мегӯяд, борҳо дар Тоҷикистон буда ва хушнуд аст, ки дар он ҷо ҳам ҳамандешоне дорад, ки миёни худ ва ӯ тафовуте қоил нестанд. Танҳо нохушнудии ӯ масъалаи дур мондани мардуми Тоҷикистон аз хатти порсист, ки ба бовари Беҳзод, калиди дари ганҷинаи порсист ва бидуни он роҳи дарозеро дар водии порсӣ наметавон паймуд.
Ба акси Эмомалии Раҳмон дар утоқи нишемани Беҳзод дар Ландан ишора мекунаму мегӯям, ки тағйири хат ва бозгашти тоҷикон ба ҳувияти порсии ростини хеш ба иродаи ин оқо вобаста аст. Бино ба тозатарин суханрониҳои марбутаи раисиҷумҳур, ӯ чандон моил ба бозгашт ба хатти порсӣ нест. Беҳзод бо эҳтиром ба портреи раисиҷумҳур нигоҳ мекунаду мегӯяд, мутмаин аст, ки рӯзе Эмомалии Раҳмон ин хидмати бузургро барои мардуми кишвараш анҷом хоҳад дод ва роҳи донишу боландагиро ба рӯи Тоҷикистон хоҳад гушуд.
Мегӯяд, хатти порсӣ Тоҷикистонро аз гирифториҳои фаровоне наҷот хоҳад дод ва танҳо бо пайвастан ба ҳарими порсист, ки ҳувияти тоҷикӣ қавому истеҳком хоҳад ёфт. Ҷазирае кӯчак дар дили уқёнусе паҳновар дер намепояд. Пас бояд бузург шуд. Пайвастан ба хатти порсӣ ба монанди табдили як ҷазираи кӯчак ба уқёнусе паҳновар аст, ки дигар хатари нобудӣ таҳдидаш намекунад.
Ёддошт: Дар ин навиштор, ки имруз дар хафтаномаи "Нигох" мунташир шуд, вожаи "узбак" ба шакли галати "узбек" чоп шудааст. Як Дарвеш ба хафтаномаи мазбур маротиби озурдагии худ аз вукуъи ин галатро иброз мекунад.
Дар аксхо: Бехзоди Ориё ва утоки нишеманаш бо пуртреи Рахмон.
Thursday, November 05, 2009
Tajikistan's Honorable Citizens in London
Шахрвандони ифтихории Точикистон дар Ландан
(вижаи "Ногуфтанихо"-и хафтаномаи Нигох)
Се-чахор сол пеш буд. Барои дуруфтодагоне чун ман дидани намоханг (клип)-хои точикй дар Youtube! дигар амри махоле набуд. Бо таронахои дилошуби точикй барои лахазоте чанд дар огуши мачозию пиндории Точикистон мегунудем. Мехостам касонеро, ки ин лахзахои азизро барои мо фарохам карда буданд, пайдо кунам ва шахсан ба онхо сипос бигуям.
Бештари таронахоро касе бо номи рамзии “Behzad70” дар торнамо (вебсайт) чосозй карда буд. Ба Бехзод паёме фиристодаму пас аз чанд дакика посухе дарёфт кардам. Аз казо хар ду дар Ландане ба ин бузургй, ки барои паймудани фосилаи чануб то шимолаш бояд пагохро бегох кунед, дар як минтака зиндагй мекардем. Фосилаи Бехзод аз ман факат чанд куча болотар буд.
Он замон аз сафорати Точикистон дар Ландан хабаре набуд. Пас аз ошнойи бо Бехзоду хонаводаи бузургаш ба худ андешидам: агар вазифаи сафоратро танхо умури фархангй фарз кунем, ба сафорат ниёзе хам нест. Ва акнун хам ки сафоратдор шудаем, бар ин боварам, ки хонаводаи Ориё дар накши вобастаи фархангии Точикистон дар Бритониё ба маротиб бехтару пуррангтар медурахшад.
Бародарон Бехзод, Каюмарс ва Исфандиёри Ориё бо кровот (галстук)-хое бо нишони давлатии Точикистон ба пешвози мо омаданд, дар холе ки дигар аъзои хонавода либосхои варзишй бо тархи парчами Точикистон ба тан доштанд. Утоки нишемани Бехзод барои хар точике такондиханда буд: ба махзи вуруд портреи бузурги Ахмадшохи Масъуд дар самти рости девор чалби таваччух мекард ва рубаруи у портреи Эмомалии Рахмон (шояд танхо портреи раисичумхур дар Ландан пеш аз гушоиши сафоратхона) бар фарози тандисак (пайкарача)-хои хахоманишй дида мешуд. Дар гушае дигар табаки бузурги точикй бо тасвири Исмоили Сомонй овезон буд. Зери он нишони Точу Хафтахтарони парчам худнамойи мекард ва чои ситорахои перомуни точро тасвири бузургмардони порсигу гирифта буд. Ва албатта, се ранги парчами Точикистон дар чой-чойи уток ба чашм мехурд ва кучактарин хисси гурбатро аз синаи точикони гариб мезудуд.
Далели шигифтии ман чй буд? Охир чаро як чунин рафтори механдустонаеро аз як хонаводаи точик дар Ландан интизор надошта бошем? Корест бас табиъй, ки точикон дар саросари чахон бо намодхову нишонхои кишвари худ бинозанду биболанд. Аммо шигифтии ман баромада аз ин хакикат буд, ки хонаводаи Ориё аз точикони Афгонистонанд ва чунин ишки пуршуреро ба сарзамини чудоуфтодае (бино ба накшаи сиёсй) ба намоиш гузоштаанд.
Ба ростй, хеч точики точикистониро бо ин хама иштиёку дилшудагй ба Точикистон надида будам. Хамаи зиштихои мо барои ин хонадони дилбохта зебойи махсуб мешуд. Хамаи заъфи моро бузургворона нуктаи куввати мо таъбир мекарданд. Аммо аз хилоли суханонашон мешуд дарёфт, ки дили якоякашон ба шароити кунунии Точикистон месузад ва талош мекунанд ба хар навъе, ки шуда, ба Точикистону фарханги низораш кумак кунанд. Бо итминон метавон гуфт, ки бидуни талошхои пайгиронаи хонаводаи Ориё дар Ландан андак касе дар Бохтарзамин аз хунармандоне чун Шабнами Сурайёву Чонибеки Муроду гайра шинохте хосил мекард. Бехзоду Каюмарсу Исфандиёр бо Youtube! иктифо намекунанд, балки афзун бар торнамохои ичтимоъии дигар торнигор ё веблогхои вижае барои пахши мусикии точикй рохандозй кардаанд.
Фарзандони хурдсоли Бехзод, аз Бежани 7-сола гирифта то Авестои 14-сола, дар хамаи махфилхои фархангии Ландан ба намояндагй аз точикон хузур меёбанд ва бо алхони зебое ашъори фаровонеро аз Фирдавсию Мавлавию Саноию Икбол аз бар мехонанд ва ин хакикатро ошкор мекунанд, ки хазорон фарсанг дуртар аз зодбуми порсй хам метавон забони порсиро пос дошту ба хубй фаро гирифт.
Ин падидаи фархангии шигарф ба кумаки хатти порсй муяссар шуда ва мусалламан, бо хатти сириллик дар водии фарханги порсй (он хам дар диёри гурбат) рохи чандонеро наметавон тай кард.
Агар хонаводаи Ориё хам аз Точикистон буданду аз хатту адабиёти порсй огохй надоштанд, ба хеч руй ишк ба механ (ки ба таъбири онхо, «Хуросони бузург» аст ва Точикистонро хам дарбар дорад) дар замири онхо шукуфабор намешуд; на махфиле бо садои гарму ширини фарзандонашон шодоб мешуд, на точике аз мушохидаи алокаашон ба Точикистон дилшод мешуд ва на акси Эмомалии Рахмон ба хонаашон рох меёфт.
Огохии онхо аз пешинаи торихй ва адабии каламрави пахновари фарханги эронй ва эътикод ба якпорчагии руху равони Хуросони Бузург ва саранчом, ишки онхо ба Точикистони кунунй ва хатто давлатмардони он, хама ва хама аз тасаллуташон бар хатти порсй бармеояд. Вагарна кучост сирилликхоне, ки чунин ишку алокаро ба дур аз зодбум ва бе зури зуроварон ба рухи хайрони мо кашад?
Гуйи бо рафтани хатти порсй аз бисоти фархангии мо руху равони точикии ростин хам аз канори мо рахт барбастааст ва онро метавон танхо чое сурог дошт, ки руди порсй дар он руи бистари худаш чорй бошад, на бистари бегона.
Барои исботи ин иддаъо дар «Ногуфтанихо»-е дигар накли кавлхоеро аз худи Бехзоди Ориё меоварем, ки худашро пайваста «шахрванди Точикистон» муъаррифй мекунад. Ба назари ман, бояд у ва хонаводаашро бо сарбаландй «Шахрвандони ифтихории Точикистон» унвон кард.
ПС: Аксхои ин хонаводаи нажода дар сурати касби ичоза аз эшон мунташир хохад шуд.
(вижаи "Ногуфтанихо"-и хафтаномаи Нигох)
Се-чахор сол пеш буд. Барои дуруфтодагоне чун ман дидани намоханг (клип)-хои точикй дар Youtube! дигар амри махоле набуд. Бо таронахои дилошуби точикй барои лахазоте чанд дар огуши мачозию пиндории Точикистон мегунудем. Мехостам касонеро, ки ин лахзахои азизро барои мо фарохам карда буданд, пайдо кунам ва шахсан ба онхо сипос бигуям.
Бештари таронахоро касе бо номи рамзии “Behzad70” дар торнамо (вебсайт) чосозй карда буд. Ба Бехзод паёме фиристодаму пас аз чанд дакика посухе дарёфт кардам. Аз казо хар ду дар Ландане ба ин бузургй, ки барои паймудани фосилаи чануб то шимолаш бояд пагохро бегох кунед, дар як минтака зиндагй мекардем. Фосилаи Бехзод аз ман факат чанд куча болотар буд.
Он замон аз сафорати Точикистон дар Ландан хабаре набуд. Пас аз ошнойи бо Бехзоду хонаводаи бузургаш ба худ андешидам: агар вазифаи сафоратро танхо умури фархангй фарз кунем, ба сафорат ниёзе хам нест. Ва акнун хам ки сафоратдор шудаем, бар ин боварам, ки хонаводаи Ориё дар накши вобастаи фархангии Точикистон дар Бритониё ба маротиб бехтару пуррангтар медурахшад.
Бародарон Бехзод, Каюмарс ва Исфандиёри Ориё бо кровот (галстук)-хое бо нишони давлатии Точикистон ба пешвози мо омаданд, дар холе ки дигар аъзои хонавода либосхои варзишй бо тархи парчами Точикистон ба тан доштанд. Утоки нишемани Бехзод барои хар точике такондиханда буд: ба махзи вуруд портреи бузурги Ахмадшохи Масъуд дар самти рости девор чалби таваччух мекард ва рубаруи у портреи Эмомалии Рахмон (шояд танхо портреи раисичумхур дар Ландан пеш аз гушоиши сафоратхона) бар фарози тандисак (пайкарача)-хои хахоманишй дида мешуд. Дар гушае дигар табаки бузурги точикй бо тасвири Исмоили Сомонй овезон буд. Зери он нишони Точу Хафтахтарони парчам худнамойи мекард ва чои ситорахои перомуни точро тасвири бузургмардони порсигу гирифта буд. Ва албатта, се ранги парчами Точикистон дар чой-чойи уток ба чашм мехурд ва кучактарин хисси гурбатро аз синаи точикони гариб мезудуд.
Далели шигифтии ман чй буд? Охир чаро як чунин рафтори механдустонаеро аз як хонаводаи точик дар Ландан интизор надошта бошем? Корест бас табиъй, ки точикон дар саросари чахон бо намодхову нишонхои кишвари худ бинозанду биболанд. Аммо шигифтии ман баромада аз ин хакикат буд, ки хонаводаи Ориё аз точикони Афгонистонанд ва чунин ишки пуршуреро ба сарзамини чудоуфтодае (бино ба накшаи сиёсй) ба намоиш гузоштаанд.
Ба ростй, хеч точики точикистониро бо ин хама иштиёку дилшудагй ба Точикистон надида будам. Хамаи зиштихои мо барои ин хонадони дилбохта зебойи махсуб мешуд. Хамаи заъфи моро бузургворона нуктаи куввати мо таъбир мекарданд. Аммо аз хилоли суханонашон мешуд дарёфт, ки дили якоякашон ба шароити кунунии Точикистон месузад ва талош мекунанд ба хар навъе, ки шуда, ба Точикистону фарханги низораш кумак кунанд. Бо итминон метавон гуфт, ки бидуни талошхои пайгиронаи хонаводаи Ориё дар Ландан андак касе дар Бохтарзамин аз хунармандоне чун Шабнами Сурайёву Чонибеки Муроду гайра шинохте хосил мекард. Бехзоду Каюмарсу Исфандиёр бо Youtube! иктифо намекунанд, балки афзун бар торнамохои ичтимоъии дигар торнигор ё веблогхои вижае барои пахши мусикии точикй рохандозй кардаанд.
Фарзандони хурдсоли Бехзод, аз Бежани 7-сола гирифта то Авестои 14-сола, дар хамаи махфилхои фархангии Ландан ба намояндагй аз точикон хузур меёбанд ва бо алхони зебое ашъори фаровонеро аз Фирдавсию Мавлавию Саноию Икбол аз бар мехонанд ва ин хакикатро ошкор мекунанд, ки хазорон фарсанг дуртар аз зодбуми порсй хам метавон забони порсиро пос дошту ба хубй фаро гирифт.
Ин падидаи фархангии шигарф ба кумаки хатти порсй муяссар шуда ва мусалламан, бо хатти сириллик дар водии фарханги порсй (он хам дар диёри гурбат) рохи чандонеро наметавон тай кард.
Агар хонаводаи Ориё хам аз Точикистон буданду аз хатту адабиёти порсй огохй надоштанд, ба хеч руй ишк ба механ (ки ба таъбири онхо, «Хуросони бузург» аст ва Точикистонро хам дарбар дорад) дар замири онхо шукуфабор намешуд; на махфиле бо садои гарму ширини фарзандонашон шодоб мешуд, на точике аз мушохидаи алокаашон ба Точикистон дилшод мешуд ва на акси Эмомалии Рахмон ба хонаашон рох меёфт.
Огохии онхо аз пешинаи торихй ва адабии каламрави пахновари фарханги эронй ва эътикод ба якпорчагии руху равони Хуросони Бузург ва саранчом, ишки онхо ба Точикистони кунунй ва хатто давлатмардони он, хама ва хама аз тасаллуташон бар хатти порсй бармеояд. Вагарна кучост сирилликхоне, ки чунин ишку алокаро ба дур аз зодбум ва бе зури зуроварон ба рухи хайрони мо кашад?
Гуйи бо рафтани хатти порсй аз бисоти фархангии мо руху равони точикии ростин хам аз канори мо рахт барбастааст ва онро метавон танхо чое сурог дошт, ки руди порсй дар он руи бистари худаш чорй бошад, на бистари бегона.
Барои исботи ин иддаъо дар «Ногуфтанихо»-е дигар накли кавлхоеро аз худи Бехзоди Ориё меоварем, ки худашро пайваста «шахрванди Точикистон» муъаррифй мекунад. Ба назари ман, бояд у ва хонаводаашро бо сарбаландй «Шахрвандони ифтихории Точикистон» унвон кард.
ПС: Аксхои ин хонаводаи нажода дар сурати касби ичоза аз эшон мунташир хохад шуд.
Wednesday, November 04, 2009
Tehran. 13 Aban (in Cyrillic Persian)
Аз бегонаситезии соли 1979 то бегонапарастии соли 2009
Навиштори зер аз дустест дар Техрон
به دبيرۀ پارسی
Соъат 10-и субхи имруз, 13 обони 1388 (04.11.2009) аст ва аз нахустин соъатхои бомдод нерухои Хоманайи дар хама чои нукоти марказии шахри Техрон дида мешаванд ва дар холи пароканда кардани мардум хастанд. Мешавад гуфт, Хоманайи хар чи неру дошта, овардааст, то шояд эътибори аздастрафтаашро боз ёбад...
Талоши онхо дар чилавгирй аз шаклгирии рохпаймоии мухолифони мусолиматчу табиъй буд, ки ба натича бирасад. Аммо талоши онхо барои аз майдон хорич кардани хаводорони Чунбиши Сабз, ки хар руз мунсачимтару хадафмандтар амал мекунанд, бетардид наметавонист дастоварди мавриди назари онхоро дошта бошад. Ба хамин далел сабзхо хар кучо фурсат меёфтанд, шиъорхояшонро сар медоданд, ки ду шиъори умдаи имрузи онхо «Марг бар Русия!» ва «Сафорати Русия – Лонаи чосусия!» мутановибан шунида мешуд, ки ба гунае хайратовар хассосияти вижаи чумокдорон (калтакдорон)-и Хоманаиро ба дунбол дошт.
Дар яке аз маворид дар наздикии пули Каримхон охунд (мулло)-е бар руи Нисон (Nissan)-е истода буд ва баландгу ба даст бист то сй нафареро, ки давру бари у буданд, рахбарй мекард ва мардумро мунофик мехонд. Сипас хамин ки шиъори «Марг бар Омрико!» сар дод, мардуми ду суи хиёбон чун хамеша дар посух шиъори «Марг бар Русия!» сар доданд, ки ногахон охунд аз болои Нисон поин парид ва хамрохонаш ба рахбарии у ба мардум хамла карданд ва ошкоро мешунидам, ки мегуфтанд: «Кй буд шиъор дод?!»
Он чи дар он лахза иттифок уфтод, метавон ба чуръат гуфт, дастикам дар торихи Эрони муъосир собика надорад. Химояте чунин ошкор аз кишваре бегона дар маркази кишваре, ки давлаташ доъия (иддаъо)-и истиклол ва куфрситезй дорад, хаккан бесобика аст. Давлате, ки бегонаситезиро аз мехваритарин сиёсатхои худ медонад, аммо ба зохир на хар бегонаеро. Таъассубе, ки нерухои Хоманайи имруз нисбат ба Русия аз худашон нишон доданд, хатто дар даврони «истибдоди сагир» ва аз суи Мухаммад Алишохи Кочор хам, ки бо химояти мустакими русхо [сад сол пеш] машрута (низоми Конуни Асосй)-ро муваккатан бархам дод, рух надода ва гузориш нашудааст...
Аз ин ру чо дорад иттифоки имрузро ба сиёха (руйхат)-и баланди муносибатхои гуногуни 13 обон (4 нувомбр) изофа кард. Рузе, ки нерухои рахбари рухонй ва исломии Эрон бе хеч пардапушй дар химоят аз давлати хамеша-чиноятпешаи Рус мардумро мавриди хамла карор доданд ва даххо нафар аз чавонон, озодихохон ва миллиюнро башиддат мазруб карданд (заданд) ва бисёре дигарро дастбаста равонаи боздоштгоххо карданд. Фаромуш накунем, имрузро «рузи миллии мубориза бо истикбор (империализм)» ном ниходаанд.
Навиштори зер аз дустест дар Техрон
به دبيرۀ پارسی
Соъат 10-и субхи имруз, 13 обони 1388 (04.11.2009) аст ва аз нахустин соъатхои бомдод нерухои Хоманайи дар хама чои нукоти марказии шахри Техрон дида мешаванд ва дар холи пароканда кардани мардум хастанд. Мешавад гуфт, Хоманайи хар чи неру дошта, овардааст, то шояд эътибори аздастрафтаашро боз ёбад...
Талоши онхо дар чилавгирй аз шаклгирии рохпаймоии мухолифони мусолиматчу табиъй буд, ки ба натича бирасад. Аммо талоши онхо барои аз майдон хорич кардани хаводорони Чунбиши Сабз, ки хар руз мунсачимтару хадафмандтар амал мекунанд, бетардид наметавонист дастоварди мавриди назари онхоро дошта бошад. Ба хамин далел сабзхо хар кучо фурсат меёфтанд, шиъорхояшонро сар медоданд, ки ду шиъори умдаи имрузи онхо «Марг бар Русия!» ва «Сафорати Русия – Лонаи чосусия!» мутановибан шунида мешуд, ки ба гунае хайратовар хассосияти вижаи чумокдорон (калтакдорон)-и Хоманаиро ба дунбол дошт.
Дар яке аз маворид дар наздикии пули Каримхон охунд (мулло)-е бар руи Нисон (Nissan)-е истода буд ва баландгу ба даст бист то сй нафареро, ки давру бари у буданд, рахбарй мекард ва мардумро мунофик мехонд. Сипас хамин ки шиъори «Марг бар Омрико!» сар дод, мардуми ду суи хиёбон чун хамеша дар посух шиъори «Марг бар Русия!» сар доданд, ки ногахон охунд аз болои Нисон поин парид ва хамрохонаш ба рахбарии у ба мардум хамла карданд ва ошкоро мешунидам, ки мегуфтанд: «Кй буд шиъор дод?!»
Он чи дар он лахза иттифок уфтод, метавон ба чуръат гуфт, дастикам дар торихи Эрони муъосир собика надорад. Химояте чунин ошкор аз кишваре бегона дар маркази кишваре, ки давлаташ доъия (иддаъо)-и истиклол ва куфрситезй дорад, хаккан бесобика аст. Давлате, ки бегонаситезиро аз мехваритарин сиёсатхои худ медонад, аммо ба зохир на хар бегонаеро. Таъассубе, ки нерухои Хоманайи имруз нисбат ба Русия аз худашон нишон доданд, хатто дар даврони «истибдоди сагир» ва аз суи Мухаммад Алишохи Кочор хам, ки бо химояти мустакими русхо [сад сол пеш] машрута (низоми Конуни Асосй)-ро муваккатан бархам дод, рух надода ва гузориш нашудааст...
Аз ин ру чо дорад иттифоки имрузро ба сиёха (руйхат)-и баланди муносибатхои гуногуни 13 обон (4 нувомбр) изофа кард. Рузе, ки нерухои рахбари рухонй ва исломии Эрон бе хеч пардапушй дар химоят аз давлати хамеша-чиноятпешаи Рус мардумро мавриди хамла карор доданд ва даххо нафар аз чавонон, озодихохон ва миллиюнро башиддат мазруб карданд (заданд) ва бисёре дигарро дастбаста равонаи боздоштгоххо карданд. Фаромуш накунем, имрузро «рузи миллии мубориза бо истикбор (империализм)» ном ниходаанд.
Tehran. 13 Aban (4 November)
از بیگانه ستیزی سال ۵۸ تا بیگانه پرستی سال ۸۸
نوشتار زير از دوستی است در تهران
ساعت ۱۰ صبح امروز ۱۳ آبان ۱۳۸۸ است و از نخستین ساعت های بامداد نیرو های خامنه ای در همه جای نقاط مرکزی شهر تهران دیده می شوند و در حال پراکنده کردن مردم هستند.
می شود گفت خامنه ای هر چه نیرو داشته آورده است تا شاید اعتبار از دست رفته اش را باز یابد او تا ۳۰ خرداد هنوز بر این باور بود که فصل الخطاب هر بحرانی است فصل الخطابی با دندان های آهنین او امروز نیز دست به قمار دیگری زد و بار دیگر نیز شکست خورد .از همان فریاد های الله اکبر دیشب می باید می دانست که بازی را باخته است و اگر مشاور خردمندی داشت او را از اظهارات روز پیش باز می داشت اما نوچه هایش اطمینان داده بودند که میزان باختش را کم خواهند کرد
به همین دلیل استراتزی آنها بر عدم شکل گیری هر تجمعی بنا گذاشته شده بود تا تصویری از یک راهپیمایی گسترده نظیر روز قدس شکل نگیرد و در صورت موفقیت قصد داشتند تا در همان خیابانها با تجمع نیروهای اتوبوسی اشان دست به مانور قدرت نیز بزنند.از این رو برخورد خشن و غیر انسانی از نوع برخوردهای روز ۳۰ خرداد به بعد در دستور کار آنها قرار داشت .این دستور کار اما تنها از سوی پاسدار های شخصی پوش بیشتر اجرا می شد و نیروی انتظامی البته به جز فرماندهانشان کمتر خشونتی افسار گسیخته را به اجرا می گذاشتند.
تلاش آنها در جلوگیری از شکل گیری راهپیمایی مخالفان مسالمت جو طبیعی بود که به نتیجه برسد اما تلاش آنها برای از میدان خارج کردن هواداران جنبش سبز که هر روز منسجم تر و هدف مند تر عمل میکنند بی تردید نمی توانست دست آورد مورد نظر آنها را داشته باشد..به همین دلیل سبز ها هر کجا فرصت می یافتند شعار هایشان را سر می دادند که دو شعار عمده ی امروز آنها ؛مرگ بر روسیه؛ و ؛سفارت روسیه لانه ی جاسوسیه؛ متناوبا شنیده می شد که به گونه ای حیرت آور حساسیت ویژه ی چماقداران خامنه ای را به دنبال داشت.
در یکی از موارد در نزدیکی پل کریم خان آخوندی بر روی نیسانی ایستاده بود و بلندگو به دست بیست تا سی نفری را که دور و بر او بودند رهبری می کرد و مردم را منافق می خواند سپس همین که شعار مرگ بر آمریکا سر داد مردم دو سوی خیابان چون همیشه در پاسخ، شعار مرگ بر روسیه سر دادند که ناگهان آخوند از بالای نیسان به پایین پرید و همراهانش به رهبری او به مردم حمله کردند و آشکارا می شنیدم که می گفتند کی بود شعار داد.
آنچه در آن لحظه اتفاق افتاد می توان به جرات گفت دست کم در تاریخ ایران معاصر سابقه ندارد. حمایتی چنین آشکاراز کشوری بیگانه در مرکز کشوری که دولتش داعیه ی استقلال و کفر ستیزی دارد حقا بی سابقه است دولتی که بیگانه ستیزی را از محوری ترین سیاست های خود می داند اما به ظاهر نه هر بیگانه ای را.تعصبی که نیرو های خامنه ای امروز نسبت به روسیه از خود نشان دادند حتی در دوران استبداد صغیر و از سوی محمد علیشاه قاجار هم که با حمایت مستقیم روسها مشروطه را موقتا بر هم داد رخ نداده و گزارش نشده است.حتی کسی از آخوند خاینی چون شیخ فضل الله نوری که عقبه ی عقیدتی محمد علیشاه را سامان می داد چنین هواداری عریانی از روس ها را خبر نداده است.
از این رو جا دارد اتفاق امروز را به سیاهه ی بلند مناسبت های گوناگون ۱۳ آبان اضافه کرد روزی که نیروهای رهبر روحانی و اسلامی ایران بی هیچ پرده پوشی در حمایت از دولت همیشه جنایت پیشه ی روس مردم را مورد حمله قرار دادند و دهها نفر از جوانان آزادی خواهان و ملیون را به شدت مضروب کردند و بسیاری دیگر را دست بسته روانه ی بازداشتگاهها کردند فراموش نکنیم امروز را روز ملی مبارزه با استکبار نام نهاده اند
نوشتار زير از دوستی است در تهران
ساعت ۱۰ صبح امروز ۱۳ آبان ۱۳۸۸ است و از نخستین ساعت های بامداد نیرو های خامنه ای در همه جای نقاط مرکزی شهر تهران دیده می شوند و در حال پراکنده کردن مردم هستند.
می شود گفت خامنه ای هر چه نیرو داشته آورده است تا شاید اعتبار از دست رفته اش را باز یابد او تا ۳۰ خرداد هنوز بر این باور بود که فصل الخطاب هر بحرانی است فصل الخطابی با دندان های آهنین او امروز نیز دست به قمار دیگری زد و بار دیگر نیز شکست خورد .از همان فریاد های الله اکبر دیشب می باید می دانست که بازی را باخته است و اگر مشاور خردمندی داشت او را از اظهارات روز پیش باز می داشت اما نوچه هایش اطمینان داده بودند که میزان باختش را کم خواهند کرد
به همین دلیل استراتزی آنها بر عدم شکل گیری هر تجمعی بنا گذاشته شده بود تا تصویری از یک راهپیمایی گسترده نظیر روز قدس شکل نگیرد و در صورت موفقیت قصد داشتند تا در همان خیابانها با تجمع نیروهای اتوبوسی اشان دست به مانور قدرت نیز بزنند.از این رو برخورد خشن و غیر انسانی از نوع برخوردهای روز ۳۰ خرداد به بعد در دستور کار آنها قرار داشت .این دستور کار اما تنها از سوی پاسدار های شخصی پوش بیشتر اجرا می شد و نیروی انتظامی البته به جز فرماندهانشان کمتر خشونتی افسار گسیخته را به اجرا می گذاشتند.
تلاش آنها در جلوگیری از شکل گیری راهپیمایی مخالفان مسالمت جو طبیعی بود که به نتیجه برسد اما تلاش آنها برای از میدان خارج کردن هواداران جنبش سبز که هر روز منسجم تر و هدف مند تر عمل میکنند بی تردید نمی توانست دست آورد مورد نظر آنها را داشته باشد..به همین دلیل سبز ها هر کجا فرصت می یافتند شعار هایشان را سر می دادند که دو شعار عمده ی امروز آنها ؛مرگ بر روسیه؛ و ؛سفارت روسیه لانه ی جاسوسیه؛ متناوبا شنیده می شد که به گونه ای حیرت آور حساسیت ویژه ی چماقداران خامنه ای را به دنبال داشت.
در یکی از موارد در نزدیکی پل کریم خان آخوندی بر روی نیسانی ایستاده بود و بلندگو به دست بیست تا سی نفری را که دور و بر او بودند رهبری می کرد و مردم را منافق می خواند سپس همین که شعار مرگ بر آمریکا سر داد مردم دو سوی خیابان چون همیشه در پاسخ، شعار مرگ بر روسیه سر دادند که ناگهان آخوند از بالای نیسان به پایین پرید و همراهانش به رهبری او به مردم حمله کردند و آشکارا می شنیدم که می گفتند کی بود شعار داد.
آنچه در آن لحظه اتفاق افتاد می توان به جرات گفت دست کم در تاریخ ایران معاصر سابقه ندارد. حمایتی چنین آشکاراز کشوری بیگانه در مرکز کشوری که دولتش داعیه ی استقلال و کفر ستیزی دارد حقا بی سابقه است دولتی که بیگانه ستیزی را از محوری ترین سیاست های خود می داند اما به ظاهر نه هر بیگانه ای را.تعصبی که نیرو های خامنه ای امروز نسبت به روسیه از خود نشان دادند حتی در دوران استبداد صغیر و از سوی محمد علیشاه قاجار هم که با حمایت مستقیم روسها مشروطه را موقتا بر هم داد رخ نداده و گزارش نشده است.حتی کسی از آخوند خاینی چون شیخ فضل الله نوری که عقبه ی عقیدتی محمد علیشاه را سامان می داد چنین هواداری عریانی از روس ها را خبر نداده است.
از این رو جا دارد اتفاق امروز را به سیاهه ی بلند مناسبت های گوناگون ۱۳ آبان اضافه کرد روزی که نیروهای رهبر روحانی و اسلامی ایران بی هیچ پرده پوشی در حمایت از دولت همیشه جنایت پیشه ی روس مردم را مورد حمله قرار دادند و دهها نفر از جوانان آزادی خواهان و ملیون را به شدت مضروب کردند و بسیاری دیگر را دست بسته روانه ی بازداشتگاهها کردند فراموش نکنیم امروز را روز ملی مبارزه با استکبار نام نهاده اند
Subscribe to:
Posts (Atom)