Шабахе дар Осиёи Миёна мегардад, шабахи бунёдгароии исломй. Танхо ба хотири хамонандии ин ду чумла бо огози «Монифест»-и Морксу Энгелс нест, ки чунин мегуям. 69 сол пас аз руъяти шабахи кумунизм тавассути саромадони ин чунбиш нахустин инкилоби кумунистй дар чахон ба самар расид ва на танхо Урупо, балки чахонро дигаргун кард. Бо ин ки шояд дар соли 1848 шабахи кумунизм чандон пурранг набуд ва вокеъан шабахгуна буд. Дар холе ки шабахи ифротгароии исломй дар Осиёи Миёна хайъати ошкору мушаххасе дорад. Ба гунае, ки шаклгирии он ва харакоташ дар саросари минтакаро метавон мубаму дунбол кард.
Покистон
Таи чанд хафтаи ахир иёлати Своти Покистон, ки аз хоки мо фосилаи чандоне надорад, дар сархатти хабархои чахон аст. Худуди 4000 тан аз чангчуёни Толибон дар ин минтака камин гирифтаанд ва мохи гузашта талош карданд ба Исломобод – пойтахти Покистони хастайи рох ёбанд. Дар натича давлати марказй даххо хазор тан аз нерухояшро ба Свот гусел кард. Чашмандози даст ёфтани толибон ба чангафзорхои хастаии Покистон ларза бар андоми чахониён афканд.
Точикистон
Хамзамон толибон ба Точикистон хушдор доданд, ки бо кумак ба Омрикову нерухои НОТУ дар интиколи васоилашон ба Афгонистон амнияти худро дар маърази хатар хохад гузошт.
Яке-ду руз пас аз он давлати Точикистон хам ба басечи нерухояш пардохт ва лашкари анбухеро аз гушаву канори кишвар ба минтакаи Тавилдара дар шарк равона кард. Далели ин икдом анчоми амалиёти зидди маводди мухаддир бо номи «Кукнор-2009» унвон шуда, аммо шоеъоту вокеъиятхо гуёи далели дигарест.
Пеш аз хама барои хеч амалиёти зидди хашхоше ин хама неру басеч нашуда буд. Ду ин ки хузури макомоти баландпояи вазорати дифоъ дар ин даст амалиёт андаке ачибу гариб ба назар мерасад. Ва се ин ки бархе расонахо ва мардуми махаллй аз хузури Мулло Абдуллох, аз фармондехони мухолифони исломии пешин дар минтака, хабар додаанд, ки далели вокеъитаре барои ин тахлукаи низомй ба назар меояд.
Мулло Абдуллох аз фармондехонест, ки харгиз тавофукномаи сулхи миёни точиконро ба расмият нашинохта буд ва имзокунандагони онро хоини дину миллат медонист. Гуфта мешавад, ки Мулло Абдуллохро дар ин ричъат худуди сад тан аз размандагонаш хамрохй кардаанд. Инхо хануз дар хадди гузоришхои таъйиднашуда аст. Аммо рафтори осемасаронаи давлат ва пахши хабархои зидду накиз аз суи макомот ва мардуми махаллй бар мизони эътибори ин гузоришхо афзудааст.
Узбакистон
Дар паи Покистону Точикистон, Узбакистон хам дастбакори басечи нерухои низомиаш шудааст. Нерухои дохилии узбак андак-андак дар имтидоди марз бо Киргизистон тачаммуъ мекунанд. Дар шаби 25 ба 26 май дар минтакаи марзии миёни ду кишвар инфичоре рух дод. Чанд разманда ба посгохи пулис дар вурудии шахри Хонободи Узбакистон хамла кардаанд. Макомоти узбак размандагонро аъзои Чунбиши Исломии Узбакистон хондаанд. Посгохи марзии Хонобод баста ва иртиботи телефуни хамрох дар минтака масдуд шуд.
Хабаргузорихо аз вукуъи як ходисаи дигар дар хоки Узбакистон хам гузориш додаанд. РИА Новости-и Русия бо истинод ба суханони муъвоини додситони кулли Узбакистон гузориш дод, ки соъати 2-и пас аз нимрузи сешанбе (26 май) як бумбгузори интихорй (худкуш) дар шахри Андичон бумберо таркондааст, ки дар натичаи он як маъмури пулис кушта ва чандин тан захмй шудаанд. Пештар шумори кушташудагон дастикам хафт тан гузориш шуда буд. Дар хиёбонхои Андичон тонку тупу зирехпушхои давлатй камин гирифтаанд. Додситонии Узбакистон гуфтааст, ки бино ба додахои мукаддамотй, пайкорчуён аз хоки Киргизистон вориди Узбакистон шудаанд. Хамон сенориюи пешин.
Ин руйдодхо, ки дар нохияхои гуногун ба шакли пароканда иттифок меуфтад, метавонад сарчашмаи вохиде дошта бошад. Доштани як маркази зеризаминии хамохангсозии амалиёт дар минтакаи вохид амри махоле нест.
Ва шояд хам танхо сарчашмаи он авзоъи яъсовари ичтимоъию сиёсй дар хамаи кишвархои даргир бошад.
Солгарди куштор
Бад нест хамчунин дар ёд дошта бошем, ки тахаррукоти исломии имсол дар Узбакистон бо чахорумин солгарди куштори Андичон (13 маи 2005) такрибан мусодиф шуд.
Дар он ходиса дасти зури Ислом Каримов бо берахмии камназире хуни фаровон рехт ва барои муддате гуё хатари бурузи дубораи нооромихоро хунсо кард. Шумори курбониёни он вокеъа аз 187 то 800 тан баровард шудааст. Аммо чорй кардани хаммоми хун танхо икдоме буд, ки Каримов барои чилавгирй аз эхтимоли такрори ошуб анчом дод. Ва бехуда буд. Тухми нафрати бештаре кошт, ки андак-андак сабз мешавад. Хафакони сиёсй ва мамнуъиятхои мазхабй дар кишвари хамсоя хамчунон бедод мекунад ва тоза шиддат хам гирифтааст. Фасоду ришвахорй мардумро ба сутух оварда ва паёмадхои бухрони молии чахонй вазъиятро печидатар кардааст. Корфармоён дар Русияву Казокистон зери фишори бухрон пеш аз хама коргарони хоричиашонро меронанд, ки голибан узбаку точиканд.
Побапои узбакхо?
Такрибан хамин сахнаро метавон дар Точикистон дид. Давлат миёни низоми динию гайримазхабй ин по-он по мекунад ва мураддад аст. Аз як су соли Имоми Аъзам эълом мекунад ва бо тасвиби Конуни Дин асли гайримазхабй будани давлатро зери суол мебарад. Аз суи дигар махдудиятхоеро дар умури виждонию динии мардум чорй мекунад. Фасод беш аз пеш реша давонда ва бухрони молй камари мардуми одиро хам кардааст.
Бонки марказии Русия дируз эълом кард, ки дар охирин семохаи соли гузашта мухочирони узбак, точик ва укроинй ба хонахояшон 1.76 милёрд дулор фиристодаанд, ки ду севуми маблаги фиристодашуда дар семохаи соли 2007 аст. Ва бино ба додахои мукаддамотй, таи моххои жонвие (январ) то оврил (апрел)-и имсол ин маблаг худуди 25 дарсади дигар кохиш ёфтааст, ки ба дур аз интизор набуд.
Хамчунин ба гуфтаи Санавбар Шерматова, узви шурои коршиносони РИА Новости, микдори пуле, ки коргарони киргиз аз Русия ба хонаводахояшон мефиристоданд, аз 30 то 50 дарсад кохиш ёфтааст.
Бенавоии молию зехнй
Бекорй, бухрони молй, факру бенавойи аз як су ва фасоду ришвахорй, хушгузаронию ишрат ва зулму ситами макомот аз суи дигар заминаро барои бурузи ошубхо фарохам кардааст.
Факри иттилоъотию зехнй хам аз дардхои маргбори чомеъа аст. Дар кишвархои бастае чун Точикистону Узбакистон, ки дастрасй ба сарчашмахои иттилоъотии олтернотив сахт душвор аст, рухияи мардум хамудатар, шикастатар ва дар натича хатарноктар мешавад. Китобе чуз таблиготи тангназаронаи ин ё он мактаби вопасгаро чоп намешавад.
Заволи идеулужии кумунистй ва нокомии макомоти кунунй дар шакл додани ормони навин ё карохати онхо аз пайравй аз мактаби демукросии Урупо халаъи зехниеро офаридааст, ки чои онро батадрич исломи тундрав пур мекунад. Монеътарошии макомот дар баробари озодии виждони шахрвандон на танхо мардумро ба давлат дилгарм намекунад, балки онхоро ба огуши мухолифони тундрави давлат меафканад.
Дар вокеъ, давлатхои худкомаи минтакаи мо, ба монанди хар давлати мустабидде, ки дар тули торих дар гушаву канори чахон омадаву рафтааст, бо ду дасти худ бо чидду чахд барои худашон чох мекананд. Рафтани ин давлатхо доге дар дили мардум нахохад гузошт. Аммо нахваи дафъи онхо ва паёмадхои он мусалламан руъбангез аст.
Шабаххо хамеша паёмоварони руъбу вайронианд. Хамон гуна ки шабахи кумунизм буд.
No comments:
Post a Comment