Инкилоби нарми расонахоبه دبيره پارسی
Бритониё мунодии демукросии мудерн ва пешоханги салтанати машрута дар чахон ба шумор меояд, аммо суннатитарин намодхои сиёсй дар Урупоро низ хамин чо метавон сурог дошт. Курсихои маврусй (меросй)-и Мачлиси Аъён бо аъзои гесбасар (парикпуш)-и сурхпушаш, ташрифоти пуртумтароки нишастхои мачлисхои аъёну авом, шукухи салтанатии вуруди раиси мачлис ба толор, сарусадои аъзои мачлис ба хангоми суханронихо дар тахсин ё такбехи суханварон шабохати зиёде ба дигар низомхои демукротики чахон надорад ва шояд дар тули чандсад соли ахир тагйири чандоне накарда бошад.
Аммо инхо хама намод в намуди дастгохи сиёсиест, ки коркарди он тафовути чандоне аз низомхои гайрисалтанатй надорад. Дигар на малика аз кудрате бархурдор аст, ки аслоф (пешиниён)-аш доштанд ва на аъён (лордхо) аъёни тавонманди гузаштаанд. Бритониёихо ба тагйироти сареъу сарех тамоюл надоранд ва тарчех медиханд дигаргунихо бо паймудани марохили табиъии худ ва бо хифзи зохир, дар даруни ниход анчом бигирад.
Таи ду хафтаи ахир шохиди як чунин тахаввуле дар Мачлиси Авом будем, ки дасту боли бози намояндагони мардум дар истифода аз пули байтулмолро то хадди зиёде баст ва заминаро барои бознигарии конунхои марбут ба такозои маблагхои кумакй аз суи намояндагон фарохам кард ва гузашта аз он, боъиси руйдоде шуд, ки дар беш аз се карни ахир собика надоштааст.
Шояд битавон эъломи истеъфои раиси Мачлиси Авоми Бритониёро навъе инкилоби нарм дар арсаи сиёсии суннатгарои ин кишвар унвон кард. Инкилобе, ки пайгирона дар зарфи ду хафта тавассути як нашрияи чопи Ландан пайрезй шуд ва дар нихоят бо танбехи шуморе аз намояндагони мачлис ва канорагирии Мойкл Мортин (Michael Martin) аз макоми раёсати Мачлиси Авом ба самар расид.
Коре, ки рузномаи Дейли Телегроф (Daily Telegraph)-и Ландан кард, шояд пурхазина, аммо сода буд: чопи фехрести номхои аъзои Мачлиси Авом бо зикри маблагхое, ки эшон ба манзури таъмини рузгорашон аз байтулмол бардоштаанд; аз харчи гизои сагу гурбахошон гирифта, то хариди телевизюну лавозими богдорй ва пардохти кисти мохиёна (заём)-и масканхояшон. Дар ин миён ошкор шуд, ки шуморе аз намояндагон пули калонеро ба бахонахои гуногун бардоштаанд, ки вочиди шароити дарёфти он набудаанд.
Daily Telegraph ин иттилоъотро ба кумаки як афсари пешини нерухои вижа ва коршиноси амниятии кунунии ширкатхои бима дар киболи маблаги хангуфте аз манбаъе номаълум харидорй карда ва мегуяд, ки фехрестро барои хидмат ба манфиъати умум чоп кардааст. Дар паи интишори фехрестхои занчирайи расид (расписка)-хои намояндагони мачлис зери заррабин рафт, чанд тан аз макомоти баландпояи вазоратхонахо аз макомхояшон канор рафтанд ва намояндагишон дар Мачлиси Авом ба таълик уфтод, беш аз 120 хазор пунд аз чайби намояндагон ба байтулмол баргашт ва бино ба назарсанчихо, мизони махбубияти хизби хокими Коргар ба таври бесобика уфт кард.Афзун бар ин, карор аст ба зудй дафтари пардохти хазинахои намояндагони мачлис таътил ва ниходе мустакил барои назорати пардохти хазинахо поярезй шавад, бисёре аз мазоёи молй (финансовые льготы)-и намояндагон лагв шавад ва аз ин ба баъд мухри «махрамона» аз руи додахои марбут ба мазоёи молии намояндагон зудуда шавад.
Яъне як нашрия тавонист тавонист бо ифшои додахое «махрамона» Мачлиси Авомро даргири талотуме кунад, ки ба хонатаконии муфассале дар он анчомид, девори «дафтари молй»-и онро ба хок нишонд ва пушти сахнаи мачлисро дар маърази диди мардум гузошт.
Албатта, гузориши пардадарихои Daily Telegraph-ро хамаруза дигар расонахои Бритониё низ пушиш медоданд. Дар натича, казия ба як корзори густардаи расонайи табдил шуд ва Мачлиси Авомро дар баробари кудрати «рукни чахоруми хукумат» ба зону даровард. Чилваи кудрати расонахо дар ин мочаро ба андозае хиракунанда буд, ки бархе ба шухй пешниходи иртикои макоми расонахоро додаанд ва матбуъотро «рукни севум» хондаанд.
Дар вокеъ, расвоии Мачлиси Авоми Бритониё дар радифи мочарохои Вотергейт (Watergate) дар замони Никсун (Nixon) ва Мунико Левинскй (Monica Lewinsky) дар давраи Бил Клинтун (Clinton) карор мегирад, ки намунаи кудратнамоии матбуъот дар баробари давлатмардону сиёсатмадорон аст. Бо ин тафовут, ки дар расвоии ахир расонахо фарогиртаранд ва дар ташаккули афкори умумй корсозтар. Ин бор торнигорхо ё веблогхо хам аз унсурхои фаъъоли ин корзор хастанд.
Хамаруза садхо веблогнависи инглисй чараёни чанчолро гузориш медиханд ва голибан бо асабоният бархе аз намояндагонро накухиш мекунанд ва навмедона мепурсанд, ки аз суиистифодаи хомиёни манофеъи мардум ба чи марчаъе метавон шикоят бурд. Хашми мардум ба гунае дар Интернет ва дигар расонахо мавч мезанад, ки шуморе аз намояндагон аз бозгаштан ба хавзахои худ бим доранд. Хамлаи тахрибкорон ба хонаву дафтари бархе аз онхо хароси намояндагонро дучандон кардааст.
Пешдастии расонахо дар амри химоят аз манофеъи мардум мизони эътибори сиёсатмадорон, ба вижа хизбхои умдаро ба шиддат кохиш дода, аммо дар иваз чойгохи расонахоро устувортар кардааст. Дар ин мочаро он чи барчаста шуд, накши матбуъот ба унвони нозири кирдори сиёсатмадорон буд. Накше, ки метавонад барои чехрахо ва ниходхое, ки сарнавишти моро таъйин мекунанд, сарнавишти тозае ракам бизанад, то заминае равшантар барои чомеъа фарохам шавад.
Ба гуфтаи Вилём Бернбох (William Bernbach), аз бузургони санъати таблиготи Омрико,
«Хамаи мо, ки бо расонахо ба таври хирфайи сарукор дорем, шаклдихандагони чомеъа хастем. Мо метавонем чомеъаро мубтазал кунем. Метавонем ба он рангу буи барбарона бидихем. Ва ё метавонем ба иртикоъи чомеъа ба сатхе баландтар мусоъидат кунем.»
Албатта, бастагй дорад, ки сухбат аз чи расонахое дар чи чавомеъе хаст. То ин чо чунин ба назар мерасад, ки расонахои Бритониё дар тагйиру пероиши тадричии сомонаи сиёсии кишвар корсоз будаанд.
No comments:
Post a Comment