Нимаи холии Мачлиси Эрон
Мехдии Чомй
Себистон
Баргузории мачлиси тахлиф (инаугуратсия)-и раисичумхури госиб ба эхтимоли зиёд ба унвони поёни бухрон ва тасаллути низом бар авзоъ муъаррифй хохад шуд. Аз мардум даъват хохад шуд ба сари кору хона ва зиндагишон боз гарданд ва ичоза бидиханд давлат ба хадамоти мушаъшаъи худ идома дихад. Аммо бокй мондани гурухи бисёре аз озодагон дар хабс ва кушта шудани шумори зиёде аз чавонони ин марзу бум ва нихоятан бовари мардум ба дуруг будани натичаи интихобот чизхоест, ки наметавон нодида гирифт. Бар инхо биафзоед нимаи холии мачлиси имруз ва гайбати бузургонро аз мачлиси танфиз (эъломи раёсати чумхурии Ахмадинажод тавассути Хоманайи). Ин вазъият маънои хоссе дар олами сиёсат дорад.
То ин чо рахбар ва абвоби чамъии у сирфан бо иттико ба зури либосшахсихо ва дуруггуихои Садову Симо ва сонсури бедареги матбуъот ва сойт (торнамо)-хо ва дастгирии густардаи афроди муассиру мутафаккир ва шучоъ кори худро пеш бурдаанд. Дар вокеъ, аз авомили чахоргонаи хокимият, яъне машруъияту коромадй ва хамбастагию султа танхо хамин якеи охир барои рахбар бокй мондааст: сокит шудан (уфтодан) аз машруъият, ки ниёз ба тавзех надорад ва худи окоён хам талвехан кабул кардаанд ва гуфтаанд, ки мо аслан машруъиатамонро аз Худованди чалли аъло мегирем. Коромадй хам ки ба шеваи мудирияти иктисодию фархангй ва сиёсати хоричии давлат санчиданист ва «мошоллох» дорад ва миллат дар хайрат аз он ангушт-ба-дахон мондаанд. Аз хамбастагй дар даруни хокимият хам хар чи монда буд, окои Ахмадинажод дар мунозироташ ва рахбар бо химояташ аз у нобуд карданд. Он гайбати бузургон аз танфиз ва ин нимаи холии Мачлис нишондихандаи он аст, ки дигар миёни нухбагони хоким хамбастагй вучуд надорад. Рахбар хам онро таъйид кард ва фармуд, ки бархе хавос (афроди хос) мардуд (рад) шуданд. Аз ин омилхои чахоргона мондааст факат абзори султаи Око, ки хамоно неруи Басеч ва «либосшахсихо»-ст ва каме то кисмате хам Сипох.
Ин муъодилаи содаи чахормачхулй се тарафаш халл аст. Ба назари шумо, натичааш чй хохад буд? Оё низоми исломии Око бо хамин як калам, ки дорад, бокй монданист?
Як нуктаи дигар хам дар халли ин масъала кумак мекунад. Ман ин нимаи холии Мачлис ва он гайбати бузургон ва хузури кучаконро дар танфиз нишонае аз дарки ин дакика мегирам, ки Око мутаваччех нест бар мамлакате дорад фиркаи бастаю ифротии худро хоким мекунад, ки дигар эътикоде ба хамон усули содаи мазхабй хам барояш бокй намондааст. Дустони чомеъашинос метавонанд бештар аз ин дакика харф бизананд, аммо то он чо ки ман дар натичахои назарсанчихои умумй дидаам, бахусус дар арзёбй аз арзишхои чомеъаи кунунии Эрон бисёр аз мардуму чавонон акидахои мазхабии худро сустшуда муъаррифй мекунанд. Мушохидаи рузмарра хам хаминро таъйид мекунад. Ва албатта, ношй (баромада) аз хокимияти музаввирона ба номи дин ва тахмили дини давлатй бар мардум аст. Натича ин аст, ки дар сахнаи феълии сиёсат дар холе рахбар дорад ба тундравтарин кироатхои динй майдон медихад, ки дар сахнаи чомеъа дигар касе барои хамон дини гайридавлатй хам сина намезанад. Ин вазъият чашмандози куллиро дучори тазодде бунёдин мекунад, ки решасузи хар давлату мудириятест.
Бо ин вазъ ояндаи наздик чи хохад шуд? Коъидахои озмуншудаи торихй мегуяд, ки сахна ба хушунат кашида хохад шуд. Ин мавзуъро аз ин рох хам мешавад баррасй кард: агар дар хамон кадами аввал масъалаи такаллуб баррасй мешуд, рохкори конунй ибтол (ботил кардан)-и интихобот буд ва хамаи равандхои мустакарри урфию конунй бар сари чои худ мемонд. Вакте ибтол аз рохи Шурои Нигахбон ба натича нарасид, ирчоъи мавзуъ ба Мачмаъи Ташхиси Маслихат метавонист масъаларо файсала дихад. Вакте Мачмаъ хам бо шонтож рубару шуд, масъалаи пешниходхои Рафсанчонй матрах буд, ки мулозим буд бо хамапурсй. Хотамй мавзуъро ошкоро матрах кард. На он шуду на ин. На пешниходхои Рафсанчонй анчом шуд ва на тархи Хотамй чиддй гирифта шуд.
Нихоятан танфиз яктарафа ва бидуни ба даст омадани тавофуке миёни нухбагони хокимият пеш рафт ва имруз хам ба тахлиф расид. Холо хамаи роххои конунии мавчуд барои бозгардондани хакки миллат баста шудааст. Госиби кудрат ба пуштибонии рахбар мустахзар шудааст. Натича чй хохад буд? Бо надоштани он се пояи машруъият, коромадй ва хамбастагй танхо рохкори мукобила бо неруи султагар бокй мемонад. Ин неру бидуни хушунат аз майдон ба дар намеравад ва махор намешавад.
Умедворам вазъ аз як коъидаи дигар табаъият кунад ва хазинахо беш аз ин нашавад. Вале хар чи пеш ояд, як чиз мусаллам аст: на ин мардум аз пайгирии хости худ боз мемонад ва на он давлат ба ин госибону хомиёнашон вафо мекунад. Агар дар таркиби сахна тагйире пайдо нашавад, ки ба таквияти он се омил бианчомад, сукут катъй аст. Аммо агар он се омил хам бихохад таквият шавад, госибон ночор бояд бираванд. Умри ин давлатро на он нимаи пури Мачлис, ки нимаи холии он таъйин мекунад.
No comments:
Post a Comment