Навруз – омили якпорчагй
Дар «Ногуфтанихо»-и хафтаи гузашта дар бораи густариши каламрави Навруз ва зарурати боло бурдани макоми Навруз ба унвони огози соли расмй дар Точикистон сухбат карда будем. Аммо бо тахаввулоти тозае, ки иттифок уфтода, лозим медонам, бори дигар ба ин мавзуъ баргардем, то шояд ахамияти Навруз дар чахони имрузиро бехтар дарёбем.
Наврузи имсол бо хар Наврузи дигаре дар торихи муъосир тафовут дошт. Аз шахрдорихои кучаке чун шахрдории Питтзбурги Омрико гирифта то Мачлиси Сенои Иёлоти Муттахида Наврузро ба унвони чашни бахор ва огози шукуфоии табиъат ба расмият шинохтанд. Ва мухимтар аз он, дар остонаи Наврузи имсол Мачмаъи Умумии Созмони Милали Муттахид ин чашни бостониро ба унвони «Рузи байнулмилалии Навруз» чахонй кард. Паёми Навруз расотар аз пеш ба гуши чахониён расид.
Ба гуфтаи Бон Кй-Мун, дабири кулли Созмони Милал, шиносоии Навруз аз суи Мачмаъи Умумй бад-он маъност, ки огохии мардуми чахон аз ахамияти ин руз афзоиш ёфта; хатто дар манотике, ки каблан аз Навруз шинохти чандоне надоштаанд.
Гуё ба таъйиди ин суханони окои Бон, рузи 21 март густараи сарзаминхои наврузй фарохтар шуд: давлати Гурчистон хам ин рузро ба унвони чашни эътидоли бахорй таътил эълом кард. Михоил Соокошвилй, раисчумхури Гурчистон, хангоми боздид аз шахраки озаринишини Морнеулй гуфт: «Мехохам ба намояндагй аз давлати Гурчистон Наврузро як чашни миллй эълом кунам. Аз ин ба баъд аз ин чашн ба монанди дигар чашнхои бузурги кишварамон тачлил хохад шуд. Навруз чашни саросарии Гурчистон аст».
Шукух ва чойгохи Навруз дар Казокистон хам барчастатар шуд ва ду рузи дигар бар як руз таътили наврузй дар ин кишвар афзуда шуд. Яъне шодию сурури наврузй дар Казокистон имсол то рузи 25 март идома дорад. Дар Туркманистон хам раисчумхур Курбонгулй Бердимухаммадов бо судури як фармон бар таътилоти наврузй афзуд ва рузи 23 мартро хам ба Навруз ихтисос дод.
Окои Бердимухаммадов дар рузи одина Наврузро бо хамтои точикаш Эмомалй Рахмон дар Точикистон чашн гирифт. Навруз дар Точикистон хамчунон панч руз таътил аст. Аммо имсол чашни аслй на дар шахри Душанбе, балки дар минтакаи Дангара – зодгохи раисчумхур баргузор шуд.
Акнун афзун бар Эрону Афгонистону Точикистон, Навруз дар кишвархои Олбонй (Албания), Озарбойчон, Казокистон, Киргизистон, Туркманистон, Узбакистон, Гурчистон, манотики Курдистони Ирок, Тотористон ва Догистони Русия таътили расмист ва дар даххо кишвари дигар хам аз он тачлил мешавад. Чашни эътидоли бахорй дар кишвархои Миср, Хинд, Непол ва Сурия бо номхое мутафовит роич аст ва таътили хамагонист.
Дар кишвархое чун Туркия ва Чин хам, ки дар гузашта аз баргузории чашни Навруз тавассути акаллиятхои кавмй харос доштанду чилавгирй мекарданд, макомот акнун мекушанд бо ранги миллй додан ба ин чашн онро аз инхисори кавмиятхо берун оваранд ва ба чашне саросарй табдилаш кунанд ва онро ба унвони омили вахдат ба кор бигиранд, то омили чудои.
Бад-ин гуна, баъид нест, ки замоне чашни Навруз дар бахше бузург аз Урупо ва Осиё ба конуни наздикй, хамгарои ва таъомули фархангии хар чи бештари кишвархо ва мардумони гуногун табдил шавад.
Дар ин асно аз Умеди Чайхонй, равшанфикри точики мукими Русия, пешниходи бисёр чолибе дар торнигори «Як дарвеш» матрах шуд: имзои як тумор (петитсия) хитоб ба аъзои Мачлиси Намояндагон ва дархости пазириши Навруз ба унвони огози соли расмй дар Точикистон. Шояд мачлиси навини Точикистон хам моил бошад бо анчоми тасмимгирихои бунёдин аз худ ёдгоре торихй ба чо бигзорад. Ва чи чизе торихитар аз бозгардондани Навруз ба чойгохи ростинаш дар сарзамине, ки огозгари ин чашни бостонй будааст?
Зеро хамин акнун, ки шинохти чахониён аз чашни Наврузи мо боло рафтааст ва миллатхои зиёде аз он расман тачлил мекунанд, тафовути чандоне миёни, масалан, Наврузи Узбакистон ва Наврузи Точикистон намебинем. Посдорй аз мероси хазоронсола бояд фаротар аз чашнхои намодин ва расмй биравад ва Наврузро бозпас ба огози солшумории точикон табдил кунад.
No comments:
Post a Comment