Friday, March 28, 2008

The End of "Fitna". Or Has It Just Begun?

Саранчом филми «Фитна»-и Херт Вилдерси хуландй дар дастрас карор гирифт. Каюмарс нахустин веблогнависи точик буд, ки дар торнигори худ ба ин филм пардохт. Бо таваччух ба ин ки хеч як аз шабакахои телевизюнии Хуланд чуръати пахши онро надоштанд, созандаи филм, ки узви порлумони Хуланд аз Хизби Озодист, соъати 7-и шомгохи дишаб ба вакти Омстердом онро руи шабакаи Интернет гузошт. Нусхаи хуландии филм дар ду соъати нахуст 1.6 милюн бинанда дошт ва шумори бинандагони нусхаи инглисии он дар зарфи панч соъат ба 1.2 милюн тан расид (омори Wiki).

Ин филми 16-дакикайи бо корикотури донморкии Мухаммад огоз мешавад ва поён меёбад. Дар поёни филм аммомаи паёмбари ислом, ки шакли бумбро дораду муштаъил аст, мунфачир мешавад, ки бегумон боъиси эътирозоти бештари мусалмонхо хохад шуд.

Созандагони филм дар тули филм хич шарху тавзехе намедиханд, аммо барои хар сурае, ки аз Куръон овардаанд, тасовиру гуфторхоеро аз хутбахои имомон дар кишвархои мухталиф меоваранд, ки мусалмононро ба хушунат ва куштани яхудихову номусалмонон фаро мехонанд. Дар филм ин андеша талкин шудааст, ки хамла ба бурчхои дукулуи Нйу Йурк хам бар мабнои тафсири яке аз оёти Куръон сурат гирифтааст. Катли Van Gogh – филмсози хуландй хам бо яке аз оёти Куръон муртабит дониста шудааст. Ва чандин ходисаи дигар. Баъзе аз сахнахои он, ба монанди катли як марди гарбй дар баробари дурбин тавассути мардхои никобпуш руъбовар аст. Ва хамин тавр сахнахое аз Тосуъову Ошурои Эрон, ки кудаконро бо сару сурати хуншор нишон медихад, раъшаангез аст. Дар як сахнаи филм Махмуди Ахмадинажодро мебинем, ки мегуяд, «паёми инкилоб хамаи куллахои чахонро фатх хохад кард».

Филм баромада аз вохимаи Вилдерс аст ва ховии паёми нажодпарастона аст. У бо нишон додани омори афзоиши шумори мусалмонон дар Хуланд ин тасаввурро талкин мекунад, ки агар чорае андешида нашавад, мумкин аст он сахнахои тарснок дар Хуланд сурат бигирад. Яъне такозои талвехии у аз давлат чилавгирй аз рушди чамъияти мусалмон дар Хуланд аст. "Фитна" батамом якбуъдй ва мугризона аст ва хич сахнаи мусбате аз кишвархои мусалмонро дарбар надорад.

Филм дар вокеъ мачмуъае аз зишттарин сахнахои кишвархои мусалмон аст, ки бехтарин бахонаро ба дасти афроди исломситез медиханд. Даъват ба куштан аз дахони чандин имом садо медихад ва хатто яке аз онхо бо ин иддаъо, ки «рузе сангхо хам ба садо дар хоханд омад ва ба мо хоханд гуфт, ки як яхудй пушти ман пинхон аст, уро бикуш!» шамшери дарозеро аз гилофаш мекашад ва даври сараш мечархонад. Тасвирхои духтарони навчавони хатнашуда риккатангез аст.

Танхо тавзехоти созандагони филм дар поёни он ба шакли навишта зохир мешавад, ки яке аз онхо мантикист ва аз мусалмонон мехохад, ки дар таъдил ва имрузй кардани мазхаби худ бикушанд.

Аммо тасаввури мусалмонони Хуланд аз ин филм чизе бештар аз оне буд, ки хаст. Иброхим Бурзик – сухангуи Шурои марокашихои Хуланд гуфтааст, ки тамошои филм ба у оромиши хотир додааст, чун ба назари у, филм дар чорчуби конунхои Хуланд сохта шудааст. Яке-ду мусалмони дигари хуландй хам ин назарро додаанд. Ян Питер Балкененде – нахуствазири Хуланд бори дигар аз филму созандааш фосила гирифта ва гуфтааст, ки шарики дидгохи Вилдерс дар бораи ислом нест ва изхори хушнудй карда, ки вокунишхои аввалияи мусалмонони кишвар мантикй будааст.

Пеш аз тавлиди "Фитна" Вилдерс гуфта буд, ки мехохад дар бораи масехият филме бисозад, ки зохиран акнун филми баъдии у хохад буд. Агар аз "Фитна" чон ба саломат бибарад.

Бояд мунтазир монду дид, ки тазохуроту хаёхуи пеш аз пахши филм бо тамошои он тамом шуд ё тоза огоз хохад гирифт. Ин хам сахнаи дигарест аз бархурди таъассубу танаффурхо дар чахони имруз, ки бозигарони он ба чои пайдо кардани рохи халле дарозмуддат дар паи холй кардани танаффури худ аз хамдигар хастанд, ки ба назар намерасад холо-холохо холй шавад.

No comments: