Гомхои далеронаи Насими ФикратТаи гашту гузоре кутох дар ду торнигори Насими Фикрат (www.kabuli.org ва www.afghanlord.org), аз рузноманигорони чавону баноми Афгонистон, ба зиндадилй ва пуёии чавонони кишвари хамсояву хамзабон кибта хурдам, яъне хасудиам шуд (ба маънии мусбат). Ин чавони далер, ки дар Афгонистон ба сар мебарад, бо хамдастии чанд тан равшанфикри дигар то кунун дар устон (вилоят)-хои кишвараш ду коргохи омузишии веблогнависй баргузор кардааст. У хадаф аз ошно сохтани мардуми Афгонистон бо торнигорро ин гуна тавсиф мекунад:
«Мо мехохем веблогнависиро дар Афгонистон ба хамагон ёд бидихем, [то] хар кас битавонад харфашро озодона аз кунче, аз горе, аз шахре, чи аз Дойкандй, Бомиён, Турабура, Кандахор, Балх ва ё Помир, нашр кунад. Ба дунё бифахмонад, ки Афгонистон Афгонистони дируз нест, ки ойинааш аз катли омхо ва калламанорхо кидир (тира) шуда буд. Афгонистон чехраи чадидашро мехохад ошкор кунад.»
Дар таърифи «чехраи чадиди Афгонистон» Насими Фикрат меафзояд:
«Инсоният, баробарй, бародарй, таъаккул, омузиш, фарханг ва пешрафт. Ба дунё бифахмонад, ки агар Афгонистон дар чангу чадал он кадр каллашак (гарданшах) аст, дар омузиш, одам шудан ва як гом ба чилав [гузоштан] хам каллашак аст. Албатта, замоне ки тасмим бигирад.»
Насими Фикрат дар яке дигар аз навиштахои худ пас аз бозгашташ аз шахри Лохури Покистон изхори таассуф мекунад, ки мардуми кишварашро берун аз он одам намешуморанд ва то бифахманд, ки аз Афгонистонед, «биниашонро мемоланду шуморо тарк мекунанд.» Фикрат бо лахни истехзо ва тамасхур мегуяд, ки Афгонистон хам одамони «бузург»-е дорад, чун кахрамони куштии кач Абдулкарими Хуррам – вазири фарханг ва иттилоъоти Афгонистон, ки ахиран сахт машгули «мубориза бо забони форсии дарй» будааст ва хамаи навиштахои порсиро ба пашту табдил кардааст, то рузе бирасад, ки порсй ба пастуи хонахо ронда шавад.
Далерии Насими Фикратро меситоям, аммо ба монанди Ходй, яке аз дустони Насим, ки дар торнигори у назар додааст, нигарони амнияти у хастам. Дар Афгонистоне, ки ахиран як хабарнигори чавони паштуни Би-Би-Сиро дар Хилманд куштанд, чунин руёруии ошкор бисёр хатарнок аст. Аммо пас аз дидор бо Фахими Даштй дар Ландан дарёфтам, ки шумори далерони Афгонистон дар арсаи озодии баён андак нест. Фахими Даштй бо садои баланд аз трибуни кунфронсе дар Ландан эълом кард, ки рузноманигорони кишвараш алайхи давлати саркубгар чанг эълом кардаанд ва озодиеро, ки ба даст овардаанд, дигар ба рохатй аз даст нахоханд дод.
Ин шуру иштиёк ба хифзи озодихо аз кучо бармеояд? Чаро дар Точикистон, ки аз амнияти нисбатан бехтаре бархурдор аст, аз ин даст суханхо ба гуш намерасад? Тарс аз бурузи чанг? Онхо ки бештар аз мо чанг дидаанд. Дар вокеъ, набуди озодихост, ки саранчом ба чангу чадал меанчомад. Дуруст мисли як зарфи сарбастаи об, ки агар руи оташ бичушонедаш, мунфачир хохад шуд. Магар ин ки сурохе нуки зарф бошад, то бухори обро рахо кунад. Чомеъаи Точикистон ба хамон зарфи сарбаста мемонад, ки аз зер дар холи чушидан аст ва агар бухори он махбус бимонад, лочарам ба инфичори чомеъа хохад анчомид. Манзур аз «сурохи зарф» озодии баён аст, ки бугзи чомеъаро берун мерезад ва хатари инфичори онро кохиш медихад. Зарфи мо хамчунон сурох надорад. Пас бояд аз набуди озодй харос дошт, ки метавонад ба чангу нооромихо анчомад.
Масалан, чаро чомеъахои озоди Гарб аз инкилобу нооромихо харос надоранд ё камтар бим доранд? Чун озодии нисбй дар ин чавомеъ фарохам аст ва бугзе дар синахо хабс намешавад. Агар рузе эхсос кардед, ки харфе барои гуфтан доред, метавонед ба Гушаи Сухангу (Speaker’s Corner) дар Хойд Порк (Hyde Park)-и Ландан биравед ва ба замину замон душном дихед. Касе чилави шуморо нахохад гирифт. Дар натича, бухори чамъшуда аз сурохи зарф дармеравад ва хатари инфичори зарф хам камтар мешавад. Дар акси зерин сахнае аз хуручи бухор аз зарфро мебинед: Гушаи Сухангу дар Хойд Порки Ландан.
Зарфи мо хам сурох мехохад.
No comments:
Post a Comment