Фархангсозй бо китобبه دبيره پارسی
Ноширони гарбй ба манзури эхдоси пул (купрук)-е бо беш аз 200 милюн арабзабони чахон ва гушудани ин бозори густарда дар холи чустучуи ситорахои навзухур дар осмони адаби араб хастанд.
Интишороти Bloomsbury-и Бритониё дируз (15 уктубр) дар намоишгохи китоби Фронкфурт эълом кард, ки касд дорад дар хамкорй бо кишвари Катар интишороти тозае бо номи Бунёди Интишороти Блумзберй дар Катар созмон дихад. Абдуррахмон Аъзам – сухангуи хамсари амири Катар ва раиси Бунёди катар гуфт: «То кунун дар катар бештар руи мавзуъи саводомузй таъкид кардаем, аммо дуввумин чолиши пешоруи мо гузор аз савод ба адабиёт аст, то фарханге навин шакл бигирад.»
Ин икдом бо умеди ёфтани истеъдодхои тоза дар чахони ислом анчом мегирад ва улгуи он Ало ал-Асвонии мисрй ва Холид Хусейнии зодаи Афгонистон аст, ки осорашон чузъи пурфуруштарин китобхо дар чахон будааст.
Аъзам гуфт, адабиёти араб дар остонаи шукуфоии хамонанди вазъияти феълии адабиёт дар Хинд карор дорад. Зимнан, барандаи чоизаи Букери имсол Оровинд Одиго (Aravind Adiga), як нависандаи хиндист.
Сарфи назар аз ин ки осори андаке ба забони арабй мунташир мешавад, алокаи гарбихо ба адабиёти арабй ру ба афзоиш аст. Забони арабй бо 206 милюн гуишвар панчумин забони бузурги чахон аст. Бисёре аз арабхо бар ин боваранд, ки чахонравойи (глобализатсия) ва султаи инглисй бар забони модарии онхо таъсири манфй гузоштааст. Аммо пули нафту гози Халичи Форс ва талош барои эчод ва харидории моркхои баландовозаи байнулмилалй фурсатхои тозаеро падид овардааст.
Дар авоили хафтаи чорй дар Абу Забй – пойтахти Амороти Муттахидаи Араб эълом шуд, ки ин шахр мизбони як маркази чандрасонаии минтакайи хохад шуд, то истеъдодхои навини арабро дар заминахои хабарнигорй, филмсозй ва табъу нашр омузиш дихад ва таргиб кунад. Интишороти баноме чун Random House ва Harper Collins низ дар ин шахр дафтархои худро гушоиш хоханд дод.
Дар авоили имсол Бунёди Аморот як чоизаи панчох хазордулории адабиётро поярезй кард, ки нахустин барандаи он Бахо Тохир – нависандаи мисрй буд. Ин чоиза бо хадафи иртикои чойгохи адабиёти достонй ба забони арабй таъсис шудааст.
Соли гузашта як бунёди дигари мустакар дар Абу Забй, мавсум ба Бунёди Калима, эълом кард, ки мехохад то соли 2010 понсад унвон китоби хубро аз 16 забони хоричй ба арабй баргардон кунад. Ин китобхо шомили осори Стивен Хокинг ва Хоруки Мурокоми низ мешавад. Чахор сол пеш як гузориши Созмони Милали Муттахид камбуди тарчумаи осори хоричй ба забони арабиро яке аз авомиле унвон кард, ки зиндагии зехнии арабхоро махдуд мекунад. Дар ин гузориш омада буд, ки дар як сол ба забони испониёйи ба хамон андоза китоб тарчума мешавад, ки зарфи хазор соли ахир ба забони арабй баргардон шудааст.
Хамкории Гарб ва чахони араб калиди гушоиш аст. Намоишгохи китоби имсоли Ландан руи чахони араб тамаркуз дошт. Ахдоф Суайф – нависандаи мисрй замоне гуфта буд: «Нуктаи мукобили чангхои пурхушунати чорй ва зарбаи табле, ки хабар аз «бархурди тамаддунхо» медихад, тамоюли мардуми одй дар Гарб ва чахони араб ба хамкорй ва ихтилот бо хам аст.»
Интизор меравад итишороти Блумзберй умдатан осори достонй ва гайридостонй барои бузургсолону кудакон, китобхои омузишй ва осори клоссики арабй ва китобхои мурочеъаи илмй ва адабй мунташир кунад.
Нойчел Нйутун (Nigel Newton) – мудири омили интишороти Блумзберй гуфт: «Фуруши болои достони «Иморати Яъкубиён»-и Ало ал-Асвонй нишон дод, ки мизони такозои бозорхои китоби Ингилистон ва Омрико барои осори арабй чи кадр болост.»
Баргирифта аз Guardian, 16 October 2008
1 comment:
Дорюши гиромӣ, дасти шумо дард накунад.
Дақиқан ҳамин масъала дар Тоҷикистон ҳам вуҷуд дорад. Мардуми мо ба китоби зиёде аз адабиёти ҷаҳон дастрасӣ надоранд ва оне ки ҳаст бештар ба забони русист.
Агар мо ба дабираи порсӣ бар гардем, ҷаҳонбинии мо васеътар хоҳад шуд, алирағми гуфтаҳои давлатмандони мо, ки гӯё хатти сирилик моро ба дониш наздиктар мекунад.
Post a Comment