Counting Up Our Growth Rings

Вакте ки халкахои дарахтро мешумурем

When I was born I was so surprised I didn't talk for a year and a half.
- Gracie Allen

Вакте ки ба дунё омадам, чунон шигифтзада будам, ки барои яку ним сол харф намезадам.
- Грейсй Ален

Рузхо меоянду мераванд. Бо чомахои гунагун. Аз сапеду равшану баррок гирифта то сиёху меголуд. Чомахои абрию офтобй, нимаабрию нимаофтобй, хиси борониву доги зард. Бо дуди сигор лахзахояшро дар мекашему бо хуни чигар бар меоварем.

Чи сиёху чи зарду чи сапед, лахза лахзае аз умри мост, ки меравад ва дар сонияи баъдй табдил ба хотира мешавад. Хотирахо дар имрузу ояндаи мо таланбор мешавад ва ба хамин минвол маркази сикли мо ба гузашта мунтакил мешавад ва неруи кашиш ё чозибаи гузашта бештар аз имрузу оянда мешавад.

Чун имрузи мо сонияхои бевафоест, ки бедиранг табдил ба гузашта мешавад ва ба лашкари хотирахо меафзояд. Ва фардои мо лахзахои гунгу мубхам ва гох сахмгину вахмнокест, ки хануз тачрубаашон накардаем. Аз ин чост, ки лашкари гузашта пурзуртар ва чи басо махбубтар аз лашкари имрузу фардост.

***

Дар рузе, ки бар халкахои танаи дарахти мо як халкаи дигар изофа мешавад, худ ба худ мехохем ба халкахои каблй нигохе тунд биандозем ва ба халкаи охирй бо диккату мушикофй зул бизанем (синча кунем), то бибинем, ки хатти хошияи халка кучо каж рафта, кучо печиши он хат дакиктар буда, кучо он хат гусаста шуда ва кучо пайваста. Ва вакте мисли ман, густастагихомон бештар аз пайвастагихои халкаамон ба чашм бихурад..., сигоре дигар равшан мекунем ва бо дуди он чанд лахзаи дигарро ба гузашта мефиристем.

Чаро? Чун (бо худ фикр мекунам) бо ин хама халка, ки дар магзи танаи дарахтам мебинам, бояд дарахте тануманду пурбаргу пурмева медоштам. Бояд шохахои гашну анбухам соясоре густардатар мешуд. Бояд коми афроди бештаре аз мевахои дарахти ман ширин мешуд. Аммо дарег, он чи мебинам, гамнок аст.

***

Ба вижа агар дарахтатон дар боге бегона меруяд, халкаи соли он гусастатар ва танаи он низортар аз дарахтонест, ки аз мавхибати обу хоки худй бахраманданд. Хатто дар рузе, ки халкае дигар бар халкахои танаи он афзуда мешавад, боги бегона хилват аст ва хар чи паёми шодию шодбош мерасад, аз боги худии дури дур аст.

Дар он бог бояд руид. Хоки он бог шукуфарезтар аст.

***

Хар бор, ки роёнаамро боз мекунам, Девони Хофиз ба таври худкор бароям фол мегирад. Имруз паёми Хоча барои ман чунин буд:

Агар ба дасти ман уфтад, фирокро бикушам,
Ки рузи хичр сиях боду хонумони фирок.

Лисонулгайб лобуд аз фироки мо аз он боги худй мегуфт.

***

Google хам бароям хамаруза накли кавлхову иктибосхои чолибе мефиристад. Накли кавли имрузи он чунин буд:

A family is a unit composed not only of children but of men, women, an occasional animal, and the common cold.
- Ogden Nash

Дарахти ин шоъири омрикойи хам хатман аз силии боди сард ларзида, ки ба ин натичагирии мантикй, аммо талх расидааст.

***

Ин сатрхоро дар боги хилвате менависам, ки пур аз бод аст. Аммо на боди тугёну усён, балки насими оромишу дигаргунии нарм. Зери осмоне беситора ва хам беабр.

Чои холии ситорахоро руи чодари осмон бо калами хиёл мешикофам ва бист ёрамро, ки зухури тозатарин халкаи дарахтро шодбош гуфтанд, чои ситорахо мекорам. Партави ситорахо дарахтро ба суъуду нумувв мехонад ва зузаи бод табдил ба замзамаи умед мешавад. Ва дарахт зери ин хавову наво нарм-нармак сар меёзад.

وقتی که حلقه های درخت را می شمريم

When I was born I was so surprised I didn't talk for a year and a half.
- Gracie Allen

وقتی که به دنيا آمدم، چنان شگفت زده بودم که برای يک سال و نيم حرف نمی زدم
گريسی الن

روزها می آيند و می روند. با جامه های گونه گون. از سپيد و روشن و براق گرفته تا سياه و ميغ آلود. جامه های ابری و آفتابی، نيمه ابری و نيمه آفتابی، خيس بارانی و داغ زرد. با دود سيگار لحظه ها يش را در می کشيم و با خون جگر بر می آوريم

چه سياه و چه زرد و چه سپيد، لحظه، لحظه ای از عمر ماست که می رود و در ثانيه بعدی تبديل به خاطره می شود. خاطره ها در امروز و آينده ما تلنبار می شود و به همين منوال مرکز ثقل ما به گذشته منتقل می شود و نيروی کشش يا جاذبه گذشته، بيشتر از امروز و آينده می شود

چون امروز ما ثانيه های بی وافايی است که بی درنگ تبديل به گذشته می شود و به لشکر خاطره ها می افزايد. و فردای ما لحظه های گنگ و مبهم و گاه سهمگين و وهمناکی است که هنوز تجربه شان نکرده ايم. از اين جاست که لشکر گذشته پرزورتر و چه بسا محبوب تر از لشکر امروز و فرداست

***

در روزی که بر حلقه های تنه درخت ما يک حلقه ديگر اضافه می شود، خود به خود می خواهيم به حلقه های قبلی نگاهی تند بيندازيم و به حلقه آخری با دقت و موشکافی زل بزنيم، تا ببينيم که خط حاشيه حلقه کجا کژ رفته، کجا پيچش آن خط دقيق تر بوده، کجا آن خط گسسته شده و کجا پيوسته. و وقتی مثل من، گسستگی هامان بيشتر از پيوستگی های حلقه به چشم بخورد...، سيگاری ديگر روشن می کنيم و با دود آن چند لحظه ديگر را به گذشته می فرستيم

چرا؟ چون (با خود فکر می کنم) با اين همه حلقه که در مغز تنه درخت می بينم، بايد درخت تنومند و پربرگ و پرميوه می داشتم. بايد شاخه های گشن و انبوهم سايه ساری گسترده تر می شد. بايد کام افراد بيشتری از ميوه های درخت من شيرين تر می شد. اما دريغ که آن چه می بينم، غمناک است

***

به ويژه اگر درختتان در باغی بيگانه می رويد، حلقه سال آن، گسسته تر و تنه آن، نزارتر از درختانی است که از موهبت آب و خاک خودی بهره مندند. حتا در روزی که حلقه ای ديگر بر حلقه های تنه آن افزوده می شود، باغ بيگانه خلوت است و هر چه پيام شادی و شادباش می رسد، از باغ خودی دور دور است

در آن باغ بايد روييد. خاک آن باغ شگوفه ريزتر است

***

هر بار که رايانه ام را باز می کنم، ديوان حافظ به طور خودکار برايم فال می گيرد. امروز پيام خواجه چنين بود

اگر به دست من افتد فراق را بکشم
که روز هجرسيه باد و خان و مان فراق

لسان الغيب لابد از قراق ما از آن باغ خودی می گفت

***

گوگل هم برايم همه روزه نقل قول ها و اقتباس های جالبی می فرستد. نقل قول امروز آن چنين بود

A family is a unit composed not only of children but of men, women, an occasional animal, and the common cold.
- Ogden Nash

درخت اين شاعر آمريکايی هم حتما از سيلی باد سرد لرزيده که به اين نتيجه گيری منطقی، اما تلخ رسيده است

***

اين سطرها را در باغ خلوتی می نويسم که پر از باد است. اما نه باد طغيان و عصيان، بلکه نسيم آرامش و دگرگونی نرم. زير آسمانی بی ستاره و هم بی ابر

جای خالی ستاره ها را روی چادر آسمان با قلم خيال می شکافم و بيست يارم را که ظهور تازه ترين حلقه درخت را شادباش گفتند، جای ستاره ها می کارم. پرتو ستاره ها درخت را به صعود و نمو می خواند و زوزه باد تبديل به زمزمه اميد می شود. و درخت زير اين هوا و نوا نرم نرمک سر می يازد