Бо таваччух ба ин ки имсол чамъи кишвархои арабй ширкаткунандагони ифтихории намоишгоханд, чахоне аз китобхои арабй ба забонхои мухталифро хам мешуд дид. Чолибу диданй буд, аммо нуктаи барчастаи гурфахои кишвархои арабй вомондагй дар хами дину мазхаб буд. Ба ин намоишгох кишвархо зубдаи осорашонро оварда буданд ва бехтарин намунахои осори Арабистони Саъудй чопхои мухталифи Куръон ва тафсирхои он бо як мушт китоби гардишгарй буд. Дар он миён факат як мачмуъаи достонхои саъудй ба забони инглисиро дидам. Чизе, ки боздидкунандагонро ба гурфаи Арабистон чалб мекард, мокети бузурги Каъбаву перомуни он ва ороишхои назаррубои дигар буд, дар канори мехмоннавозии саъудихо, ки миёни мардум ширинй пахш мекарданд.
Аммо ба ман дар гурфаи Урдун ширинй таъоруф карданд. Далелаш хам ин буд, ки аз тоблуи бузурги шохи Урдун ва шахбонуи зебои фаластинии он кишвар акс гирифтам. Мавзуъи китобхои урдунй тайфи васеътаре дошт ва хатто сиёсати байнулмилалро низ фаро мегирифт. Тафсири тозамакшуфи Куръонро хам дар миёни осори исломии Урдун мешуд дид, ки ба калами Имом Табаронй мутаъаллик аст ва ба эхтимоли зиёд, нависандаи он аз чумлаи имомони эронй будааст. Масъули гурфаи Урдун ин назари манро бо бемайлй таъйид карду гуфт: Шояд, аммо шояд хам «Табаронй» тахрифи фулон вожаи арабй бошад. Ба у гуфтам, дар фарханги порсй ба афроде, ки дар Мозандарон (Табаристон) реша доштанд Табарй мегуфтанд ва шояд Табаронй аз хамон бармеояд.
Аз лихози мухтаво гурфаи Миср ганитар аз дигар гурфахои арабй буд. Тайфи мавзуъоташ хам васеъ буд ва шумори бештари достонхо ва осори илмиро мешуд дар канори осори исломии он дид. Бархе аз китобхо хам мавзеъи ба шиддат гарбситезона доштанд ва унвони яке аз онхо чунин буд: «Чи гуна метавон Омрикоро шикаст дод?» Ачаб истифодаи судманд аз демукросии Гарб. Агар кишвархои гарбй бихоханд китоби фарзии «Чи гуна метавон Шаркро шикаст дод?»-ро дар Миср ба намоиш гузоранд, дучори дардисар нахоханд шуд?
Аммо Ало ал-Асвонй, бехтарин нависандаи муъосири мисрй, муътакид аст, ки истибдод дар Миср ва дигар кишвархои араб монеъ аз рушди адабиёт дар ин кишвархо шудааст ва андешаи мунташираи арабй бисёр махдуд аст. Ин як иддаъои тухолй нест ва хакикати он дар гурфахои арабии намоишгохи Ландан мавч мезад. Агар ин кишвархо мехмони ифтихорй набуданд, гумон аст, ки хамаашон муваффак ба ширкат дар намоишгох мешуданд.
Ба монанди се кишвари порсизабон, ки дар ин намоишгох аз хеч кадомашон ному нишоне набуд. Оре, хатто аз Эрон. Чуёи далелаш шудам. Раиси намоишгох пурсишамро бепосух гузошт. Баъид нест, ки далели набуди Эрон дар намоишгох сиёсй бошад. Бимонад Точикистону Афгонистон, ки дар чахони интишорот ададе махсуб намешаванд.
Як дусти бузургвор, ки имруз аз тамошои намоишгох баргашт, талвехан посухи дакиктаре ба пурсиши ман дод ва гуфт: «Намоишгох чолиб буд, аммо дарки ин хакикат, ки мо дар хорич аз торих карор гирифтаем, дарднок буд.»
Тамоми иддаъохои мо мабнй бар бартарй аз ину он замоне гуши шунаво хохад ёфт, ки фикри тоза ва чизи тозае барои арза дошта бошем. Ифтихороти мо хама моли гузашта ва гузаштагон аст ва имрузиён аз ифтихор бебахраанд. Чун чизи тозае наофаридаем. Вагарна набуди порсизабонон дар Намоишгохи байнулмилалии Ландан бояд мавзуъи доги нашрияхои Ландан мешуд. Аммо ангор на ангор.
Дар ин бора матлабе хам хаст дар Jadidonline, бо тасовиру сухбатхое аз намоишгох.
Акси охир: Дар гурфаи китобхои Арабистони Саъудй ширинй арза мекарданд.
No comments:
Post a Comment